Devrim Yapılmaz Satın Alınmaz
Ya Ruhumuzda Ya Hiçbir Yerde

Mülksüzler, kendilerine Odocu diyen küçük bir dünya dolusu insanı anlatıyor. İsimlerini topluluklarının kurucusu olan Odo’dan alıyorlar. Odo, romandaki olay­lardan kuşaklarca önce yaşamış bir kadın. Olayların içinde yok. Aslında yok demek pek doğru olmaz, çünkü ideolojik anlamda romanın ana karakteri. Bütün olaylar as­lında Odo ile başlıyor.

Peki nedir bu Odoculuk? Odoculuk, anarşizmdir. Sağı solu bombalayan, yı­kan anlamda değil. Paylaşma, dayanışma, karşılıklı yardımlaşma ilkeleriyle oluşan; Kropotkin’in, Bakunin’in Emma Goldman’ın anarşizmidir.

Romanın yazarı Ursula Le Guin, roma­nını bir ikircikli ütopya olarak tanımlıyor. Bölümler, Urras ve Anarres adlı iki ge­zegeni birbiriyle karşılaştırarak ilerliyor. Odocular, yani anarşistler, Anarres’te ya­şıyor. Anarres kuraklığın olduğu bir geze­gen. Odocular burada tozu toprağı, yok­sulluğu paylaşıyorlar. Anarres, mükemmel bir dünya tasvir etmiyor. Bu yüzden ikir­cikli ütopya olarak tanımlıyor yazar. Eski dünyayı, yeni dünyayı ve bugünü karşımıza koyuyor. Seçimi yapmaksa bize kalıyor.

Romanın ana karakteri Shevek, önce eski dünyaya (yani Urras) sonra yeniden yeni dünyaya (Anarres) yolculuk yapıyor. Dönülen dünya eski dünya değil, fakat yeni dünya da eskisi gibi değil. Shevek’in yaptı­ğı yolculuk, duvarları yıkmayı gerektiriyor. İnsanları, dünyaları, ülkeleri, kültürleri bir­birinden ayıran duvarları yıkmayı gerekti­riyor.

“Tüm siyasal kuramlar içinde en idea­list olanı anarşizmdir, bu yüzden bana en ilginç gelen kuramdır” diyor romanın ya­zarı Le Guin. Anarşizme bilim-kurgusal şekilde yaklaşan Mülksüzler, oldukça sü­rükleyici ve basit bir dile sahip. Anarşizme farklı açıdan bakmak, biraz da edebiyat ve bilim-kurgudan keyif almak adına okumak gereken kitaplar arasında yer alıyor.