Tatiana Bakunin’i Hatırlıyoruz

Erişebildiğimiz bilgilere dayanarak, Tatiana ve kız kardeşlerinin isimleri o kadar duyulmasa da Mikhail Bakunin gibi cesur ve yaratıcı olduklarını biliyoruz. Tatiana kardeşinin hayatında ve diğer önemli düşünürlerin gelişiminde defalarca perde arkasındaki asıl rolü oynadı. Gerçek şu ki adının ve fikirlerinin günümüzde bilinmemesi karşılığı zorlukları ve tarihteki ” yüce adam” figürünün yetersizliğini göstermektedir.

Tatiana hakkında bildiklerimizin neredeyse hepsi erkekler hakkında yazılmış hikayelerin satır aralarından alıntılanıyor. Kadınların hem mücadelelere kattıklarını yok sayan hem de örgütlenmelerde ve toplantılarda varoluşlarını yok sayan ataerkil hafızanın bakış açısında görünmez olmasaydı eğer başarıya ulaşacak olan sayısız insandan biriydi Tatiana. Mektupları ve yazıları henüz İngilizce’de bulunmuyor.

Tatiana ve kızkardeşleri Rusya kırsallarında edebiyat, müzik ve tarih çalışarak büyüdüler. Babalarının Batı Avrupa’dan getirdi öğretmenler ile bir kaç dili birden öğrenerek yetiştiler. Baba Bakunin’in İtalya’da diplomat olarak çalıştığı gençlik yıllarında edindiği özgürlükçü fikirler yaşlandıkça muhafazakar tarafa kaydı. Böyle bir ortamda Tatiana Bakunin okumaya ve yazmaya aşık, düşünce dünyasını geliştirmeye fırsat bulduğu bir ortamda yaşadı.

Varvara ve Lyubov

1835 yılında Mikhail Rusya’nın Polonya’yı işgali sırasında topçu subayı olarak görev yapıyordu. Kardeşlerinden etkilenerek toplumun onun için belirlediği rolleri reddetti ve AWOL’a giderek askeriyeyi terk etti. Eve döndüğünde, Tatiana ve Lyubov onunla beraber Moskova’ya doğru felsefe bölümüne kaydını yapmak ve bağımsız bir okuma grubunun düzenleyicisi Nikolai Stankevich’in de aralarında olduğu arkadaşlarıyla tanıştırmak için yola çıktılar. Nikolai, Mikhail, Tatiana ve diğer Bakunin kardeşler birlikte Kant, Fichte ve Hegel çalıştılar ve daha sonraları Bakunin’in ünleneceği fikirleri beraberce geliştirdiler.

Tatiana ayrıca, Rus edebiyatı tarihinin en etkili eleştirmenlerinden biri olan Vissarion Belinski ile nihilizm kavramını, romanları “Babalar ve Oğullar” sayesinde popülerleştiren yazar Ivan Turgenev ile olan ilişkilerini sürdürüyordu.

Tatiana Bakunin 1850’de Mikhail ile olan mektuplaşmasında Turgenyev ile olan ilişkisini anlatıyor.

“Hayatım hiçbir kategoriye sığmıyor. Çılgınca de ya da ne istersen. Ben sadece aşıktım; ve farkına varmadan önce, hatırlamaktan mutluluk duyduğum günler geçirdim… Tüm kalbim ve ruhumla yaşadım, içimdeki her damar yaşamla dolup taşıyor, etrafımdaki her şey başkaldırıyor. Neden şimdi bütün bunlardan vazgeçmeliyim ?”

1848’deki devrimin baskısından sonra Mikhail Bakunin yakalandı ve üç ayrı ülkede idam cezasına çarptırıldı sonra Rusya’da ömür boyu hapis cezasına mahkum edildi. Rusya devletine meydan okuyan Tatiana, defalarca Mikhail’i ziyaret etti ve kendisi için büyük risk alarak cezaevinden gizli mesajları dışarıya çıkardı. Yetkililere dilekçe veren Tatiana ve annesi sonunda Mikhail’in sonunda kaçıp devrimci faliyetlerini sürdürmeye devam edeceği Sibirya’ya geçişini sağladı. Eğer Tatiana olmasaydı, Mikhail Bakunin de ismi bilinmiyor olacaktı.

Türünün İki Örneği Tatiana ve Mikhail Bakunin

Çağdaş anarşizmin gelişmesine yaptığı katkılarda Mikhail, her zaman kadınların kurtuluşunun önemini vurguladı. Bu kendilerini savunan ve Mikhail’in özgürlük hakkında bildiklerinin çoğunu borçlu olduğu Tatiana ve kız kardeşlerinin etkisiydi. Tatiana’yı onurlandırmamızın en iyi yolu, tarihteki isimlerini bilmediğimiz herkesin özgürlük mücadelesinde oynadığı önemli etkileri öne çıkarmaktır.

“Hemen hemen her yerde kadınlar köle, biz kendimiz de onların esaretinin kölesiyiz; kurtuluşları olmadan, sınırsız özgürlükleri olmadan özgürlüğümüz imkansızdır. Özgürlük olmadan, güzelliğe, onurlu bir yaşama ve gerçek aşka ulaşamayız. Sadece bize verilen çizilen sınırlar kadar sevebiliyoruz ve diğerleri için özgürlük ve bağımsızlık talep ediyoruz. Bütün ilişkilerde, özellikle de kendi aramızda kurduğumuz ilişkilerde bağımsızlık istiyoruz. Aşk, özgür varlıkların birliğidir ve sadece bu aşk bizi canlandırır ve yükseltir. Diğer tüm “aşklar” ezenleri de ezilenleri de küçültür, ve bir ahlaksızlık kaynağıdır.”

-Mikhail Bakunin’in kardeşlerine mektubu, 1 Mayıs 1845

(Çeviri: Anarşist Gençlik Çeviri İnisiyatifi)

Geçtiğimiz yıl, yine erkek iktidarlar tarafından gasp edildi kadınların yaşamı. Evde erkek şiddetiyle, iş yerinde patron baskısıyla, sokakta taciz ve tecavüzle yaşamın her alanında talan edildi kadının bedeni. Kadınlar sistematikçe katledildi ancak yine de bitmedi erkek iktidarların saldırısı…

Çünkü kadın olmaktı tek suçumuz.

Ama kadınlar saldırılara karşı hep direndi; özgürlükleri için mücadele etti. Emeğini sömüren patrondan hesap sordu. Erkeğin tacizine, tecavüzüne karşı direndi; şiddetin hesabını sordu. Ayşe’nin, Güldünya’nın, Özgecan’ın, katledilen her bir kadının ardından sokaklara çıktı; katliamların hesabını sordu. Kadınların üzüntüsü öfke oldu; sokakları doldurdu. Kadınlar erkek devletin ve erkek adaletin karşısında durdu, adaletsizliğin hesabını sordu.

Hesap sordu çünkü her kadın kavgamız oldu,

Kadının kavgası devletle, patronla, iktidarla, yasalarla ve şiddetle. Kadının kavgası erkeğin egemenliğiyle. Kadının kavgası yaşamak için. Kadının kavgası özgürlüğü için.

Şimdi, 8 Mart’ta, Dünya Kadınlar Günü’nde büyütelim kavgamızı. Her gün olduğu gibi bugün de sokaklara çıkıp hesap soralım, gösterelim herkese dayanışmayla el ele veren kadınların gücünü. Gösterelim yalnız olmadığımızı.

Çünkü örgütlüysek güçlüyüz.

Anarşist Kadınlar olarak kara mor bayraklarımızla bütün kadınları 8 Mart Pazar günü, Kadıköy’de düzenlenecek olan yürüyüşte el ele vermeye, kavgayı büyütmeye çağırıyoruz.

Toplanma Yeri: Haydarpaşa Numune Hastanesi önü
Saat: 12:00
İletişim için: 0534 680 51 09

Kadıköy Boğa Heykeli’nden, Kadıköy İskele Karakolu önüne bir yürüyüş gerçekleştirdik. Yol boyunca “Kadınlar Sokağa, Hesap Sormaya”, “Yaşasın Kadın Dayanışması”, “Kadınlar sokakta, öfkeyle isyanda”, “Direnen kadınlar özgürleşiyor”, “Nerede: Karakolda, Ne var: Tecavüz, Faili kim: Polis!” sloganlarıyla yürüyerek karakol önüne geldiğimizde, polis barikatları ile karşılaştık. Polis, gözaltına aldığı kadın arkadaşlarımızı taciz ettiği karakolunu “korumak için” barikatıyla, TOMA’sıyla, kalkanıyla karakol ve çevresini tamamen kapatmıştı. Bizlerse tecavüzcü/tacizci polisin barikatları önünde yeniden haykırdık: “Karakolda tacize, tecavüze, işkenceye karşı yılmıyoruz, utanmıyoruz, susmuyoruz!”

Karakol önünde gerçekleştirdiğimiz basın açıklamasının ardından, polisin tecavüzü sonrasında hamile kalan Reyhan Topal, “Ne tuhaf ki, o gün karakolun kameraları çalışmıyormuş. Ne tuhaf ki, Kağıthane doktoru beni görmeden ‘sağlam’ raporu vermiş” diyerek, tecavüz sonrasında yaşadıklarını anlattı. Topal, kürtaj olmak istediğinde “Sen doğur, devlet bakar” diyen, “N.Ç davasını hatırlıyor musunuz? Meslektaşlarım orada çok doğru karar verdiler. Kadınlar doğuştan cinsel isteklilerdir. Tecavüz deseler de ondan zevk alırlar. Senin de ne mal olduğun ortada” diyerek kendisini suçlayan savcıların konuşmalarını bir kez daha hatırlatarak, artık ne devletin polisine, ne savcısına ne de yargısına inandığını belirtti. Topal, karakolun önünde barikat kuran polislere dönerek, “Tecavüz ederken mideniz bulanmıyordu, korkmuyordunuz. Şimdi neden korkuyorsunuz? TOMA’ların, panzerlerin arkasına saklanıyorsunuz. Boyumuzdan büyük barikatlar kuruyorsunuz. Artık ölmekten korkmuyorum, sadece gururum ve canım kaldı”  diyerek konuşmasını sonlandırdı.

Anarşist Kadınlar’ın çağrısını yaptığı eyleme Yeni Demokrat Kadın, Vicdani Retçi Kadınlar, HDK Kadın Meclisi, Emekçi Hareket Parti’li Kadınlar ve BDSP’li Kadınlar da destek verdi.

Eylemde okunan basın metni aşağıdadır:

Karakolda tacize, tecavüze, işkenceye karşı yılmıyoruz, utanmıyoruz, susmuyoruz!

Biz kadınlar doğduğumuz andan itibaren hep ensemizde hissettik erkek iktidarın baskısını, şiddetini. Bazen en yakınımızdan gördük “erkekliğin” ne olduğunu. Bazen hiç tanımadığımız birileri gösterdi bize “erkeklik”lerini; sokakta yürürken yaşadığımız taciz korkusunu, tecavüz korkusunu… Ama bizler yılmadık. İnanmadık bunun “bizim suçumuz” olduğuna, “tahrik”in haklılık payına, “erkeğin zaafına”. Ne erkek devletin yasalarının bizi korumasını bekledik, ne de polisine güvendik. Çünkü biz kadınlar gördük yan yanayken bir olabileceğimizi, birlik olabileceğimizi; devletin baskısına, erkeğin şiddetine omuz omuza direnebileceğimizi.

Bundan 1 yıl önce, devletin polisinin tecavüzüne uğradı Reyhan Topal. Kağıthane Asayiş Büro Amirliği’nde biri emekli üç polis ona tecavüz ederken,  kimse “görmedi” olanları, Reyhan’ın çığlıklarını “kimse duymadı”. Şikayetçi oldu, delil istedi; ama “kamera kayıtları yoktu”. Emekli polis tecavüzcü Mehmet Çakır “yaşadıklarını unutamayacaksın” diye tehdit etti Reyhan’ı; devletin doktoru tecavüzün ardından “sağlam” raporu verdi O’na. Geçtiğimiz Temmuz ayında, Reyhan bir kez daha aynı polisin, Mehmet Çakır’ın, tecavüzüne uğradı ve bu kez hamile kaldı. Kürtaj olmak istediğinde, devletin savcısı “Sen doğur, devlet bakar”  dedi. Ne devletin polisi korudu Reyhan’ı, ne savcısı, ne yargısı… Hangi kapıyı çalsa, kime derdini anlatmaya çalışsa, olmadı. Reyhan’ı kadınlığıyla suçladılar.

Haziran ayında sokaklar özgürlük tutkusuyla alev alev yanmaya başladığında, bizler de sokaklara çıktık, direndik. Devlet aramızdan alsa da bazı kardeşlerimizi, biz korkmadık. Katledilen kardeşlerimizin ardından daha da büyüyen öfkemizle, hep birlikte direndik.

Devlet bizleri susturmak için türlü yol denedi, gözaltına aldı, tutukladı, katletti ama olmadı; mücadele edenleri susturamadı. Taksim Gezi Direnişi’nin ardından gözaltına alınan birçok kadın arkadaşımız da oldu. Gözaltına alınan kadınlara yönelik polisin artan saldırısı taciz oldu, çıplak arama oldu, işkence oldu.

Direnişe katıldığı için, İzmir’de gözaltına alınan Elif Kaya tutuklanarak Şakran Kapalı Cezavi’ne kapatıldığında “ince arama” adı altında çıplak arama dayatmasına maruz kaldı. Elif çıplak aramaya direndi, “1 aylık görüş cezası”na çarptırıldı. Elif işkence gördü, ama direnmeye devam etti. Elif’i devletin gardiyanı taciz etti.

Ankara’da gözaltına alınan Eylem Karadağ, polisin tacizini şu sözlerle anlattı bizlere: “…İçlerinden biri göğsümü sıkıyor, biri de kalçamı okşuyordu. Bu bir süre sürdü ve beni de akrebin içine adeta fırlattılar. Tam bu sırada cinsel organımda bir el hissettim…” Eylem’i taciz eden, devletin polisiydi. Ama eylem susmadı, maruz kaldığı tacizi anlattı, direnmeye devam etti.

Ezgi Özen de, Eylem gibi Ankara’da gözaltına alınan arkadaşlarımızdandı. Ve O da, tıpkı Eylem gibi, işkenceci polisin tacizine maruz kaldı. Ezgi “Basından uzaklaşıp ‘gözaltı aracına götürüyoruz’ yalanıyla ekiplerin bekleme alanına götürüldüğümü fark ettiğimde biraz sonra neyle karşılaşacağımı anlatmak ister gibi polislerden biri elini bluzumun içine sokup sutyenimi çıkarmaya çalıştı. Müdahale etmeye çalıştığımda ise bacaklarıma vurarak yol boyu sürüklediler. Şantiye önüne vardığımda orada yaklaşık 200 polisin olduğunu gördüm. Polislerden biri saçımdan sürükleyerek içlerine doğru itti. Yaklaşık yarım saat boyunca şiddet, taciz ve küfürlerine maruz kaldım. Her biri sıra eşliğinde vücuduma dokundu. Bağırdığımda ve direnmeye çalıştığımda dayak yedim. Öyle ki ‘bizim işimiz bu’ diye aralarında gülüştüler bile.” diyerek anlattı yaşadıklarını. Ezgi, tacizci polisi bir kez daha teşhir etti, yaşadıklarının ardından yılmadı, direnmeye devam etti.

Polisin katlettiği Ahmet Atakan’ın ardından, Kadıköy sokaklarında direnen arkadaşlarımız da gözaltına alındıkları işte bu karakolda, Kadıköy İskele Karakolu’nda polisin tacizine uğradı, “ince arama” denilerek çıplak aramaya zorlandı.

Biz kadınlar bugün bu karakolun önünde, polisin gözaltında tacizine, tecavüzüne, işkencesine karşı tacizci polisi teşhir etmek, devletin tecavüzcü yüzünü anlatmak için bir araya geldik. Bizler, devletinin kendisinin de, polisinin de, savcısının da, yargısının da işkencelerini biliyoruz. Kadını her alanda sömüren, baskılayan, yok sayan, katleden erkek egemen politikaları yakından tanıyoruz. Ve biz kadınlar, yaşamlarımız için omuz omuza mücadele etmeye devam ediyoruz.

Bizleri ne devletin tacizci polisi, ne tecavüzcüyü koruyan yasaları susturabilir. Reyhan gibi, Eylem gibi, Ezgi gibi, Elif ve daha birçok kadın arkadaşımız gibi bizler polisin tacizinin, tecavüzünün, işkencesinin ardından korkmuyoruz, susmuyoruz, utanmıyoruz! Erkek egemen iktidara karşı yalnız değil, omuz omuza direniyoruz.

Tecavüzcü Polis Hesap Verecek!
Yaşasın Kadın Dayanışması!

Kürtçe ve Türkçe olarak gerçekleştirilen basın açıklamasında, E.A.’ya da olduğu gibi daha önce çocuk cezaevlerinde ve Kürt illerinde yaşanan sayısız tecavüzün savaş politikalarının, militarizmin ve tecavüzcüyü koruyan erkek egemen zihniyetin ürünü olduğu belirtildi. Yaşanan tecavüzlerin devlet eliyle sistematikleştirildiğinde dikkat çekildi. Yapılan basın açıklaması sonrası 3 Temmuz’da Denizli’de görülecek H.İ. davasına da çağrı yapılırken, H.İ.’nin avukatı davayla ilgili son gelişmeleri aktardı. Eylem’de H.İ.’nin duruşmasına dayanışma çağrısı yapıldıktan sonra, kadınlar Yoğurtçu Parkı’na doğru yürüyüşe geçti.

Yapılan yürüyüş boyunca “Kadınlar Sokağa, Özgürleşmeye”, “Tecavüzcü Devlet Hesap Verecek”, “Yaşasın Kadın Dayanışması”, “Jin Jiyan Azadi”, “Tecavüzcülerden Hesabı Kadınlar Soracak”, “Erkek Adalet Değil Gerçek Adalet”, “Tacize, Tecavüze Son” sloganları atıldı. Ayrıca kadınlar “Her Yer Taksim Her Yer Direniş” ve “Diren Lice Kadınlar Seninle” sloganları da atarak, Taksim’de ve Lice’de yaşanan direnişle de dayanışma gösterdi. Yol boyunca çevredekilerin de alkışlarla eşlik ettiği yürüyüşün ardından, Yoğurtçu Parkı’nda bir kadın forumu gerçekleştirildi. Forumda taciz ve tecavüze karşı kadın mücadelesinin büyütülmesi, kadın dayanışmasının yükseltilmesi, medyanın saldırgan ve cinsiyetçi diline karşı bir mücadele örülmesi konuşuldu.