Aralık ayı sonlarında Irak’ta artan ABD-İran gerilimi, 3 Ocak günü, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani ve Haşd eş Şaabi başkan yardımcısı Mehdi el Mühendis’in, gerçekleştirilen ABD operasyonunda öldürülmesi sonrası zirveye ulaşmıştı. Süleymani ve el Mühendis’in cenazelerinin dün İran’da defnedildiği sırada, İran’dan beklenen misilleme saldırılarına dair haberler de geldi.

İran, Erbil ve Bağdat’ta ABD askerlerinin konuşlu olduğu iki üssü vurdu. Saldırılar sonrası, iki üstte 80 ABD askerinin öldürüldüğü iddia edildi. İran devlet televizyonu ve Fars News’a dayandırılan iddia ABD kaynakları tarafından henüz doğrulanmadı. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarifi söz konusu saldırıyı “meşru müdafaa sınırları içinde” ve “BM Sözleşmesinin 51’inci maddesi uyarınca”  gerçekleştirdiklerini duyurarak, Tahran’ın gerginlik veya savaş istemediğini ancak herhangi bir saldırıya karşı kendisini savunacağını belirtti.  ABD Başkanı Donald Trump ise Twitter’da yaptığı paylaşımda “Her şey yolunda! İran’dan Irak’taki iki üsse füze atıldı. Can kaybı ve zarar tespit çalışmaları sürüyor. Şu ana kadar her şey iyi. Dünyanın, açık ara en güçlü ve en donanımlı ordusuna sahibiz. Yarın sabah açıklama yapacağım” ifadelerini kullandı.

01:45-02:15 arası yapıldığı öğrenilen İran misillemesinde toplam 22 füze atıldığı ve füzelerin beşinin Erbil’e, 17’sinin de El Esad Üssü’ne düştüğü öğrenildi.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Şiilerin kutsal kenti Kum’da yaptığı konuşmada, Kasım Süleymani’nin “bilge bir kişilk” olduğunu söylerken, saldırıya dair de  “Dün gece ABD’ye bir tokat attık” ifadelerini kullandı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise, ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’in Süleymani suikastı sonrası sosyal medyada paylaşıma sokulan ve Süleymani’nin kolu olduğu iddia edilen görsele dair “Ayetullah’ın sağ yumruğuydu ve Ayetullah’ın kolunu kopardık”  sözüne atfen, “ABD Süleymani’nin kolunu kesmiş olabilir ama İran sizin bölgede bacağınızı keserek karşılık verecek” dedi.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise, ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘Süleymani konusunda hızlı, cesur ve kararlı hareket ettiği için kutlanması gerektiğini’ söyledi. Netanyahu, İsrail’in ‘tamamen ABD’nin yanında durduğunu’ söyledi.

Öte yandan saldırılar sonrası Rusya Federal Havacılık Dairesi , Air France gibi kuruluşlar, uçaklarına  Irak, İran, Körfez ve Umman Körfezi hava sahalarını kullanmamaları uyarısında bulundu. Alman havayolu firması Lufthansa ise, her gün yapılan Frankfurt-Tahran uçuşunu iptal ettiğini açıkladı. 

Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi de, İran’ın dün geceki saldırılardan önce kendilerine sözlü olarak bilgi verdiğini açıkladı. Abdülmehdi, Irak’taki Amerikan askerlerinin hedef alınacağını öğrendiklerini ancak Tahran’ın hangi noktalara saldıracağına dair bilgi vermediğini söyledi. Saldırıdan haberdar olur olmaz Irak güçlerini uyardığını söyleyen Abdülmehdi, Irak veya koalisyon güçlerinden yaralanan asker olmadığını belirtti.

Gerek İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarifi’nin gerilimi tırmandırmak istemediklerinin altını çizmesi, gerekse Donald Trump’ın misillemeyi “hafife alan” açıklamaları her iki tarafta temkinli ve itidalli bir hava olduğu izlenimi verse de, ABD Başkanı Donald Trump’ın kasım ayındaki başkanlık seçimlerini tasarrufunda bulundurarak misillemeye nasıl bir karşılık vereceği sorusu ortada duruyor. İran’ın da bu ihtimale karşı bir “ön alma” hamlesi olarak, olası bir ABD misillemesi sonrası Washington’a, ABD üslerine topraklarını açan, bölgedeki müttefiklerinin hedef alınacağını açıkça belirtmesi ve var olan gerilimin “bölgesel bir çatışmaya” dönüşme ihtimalini masaya koyması, tansiyonun düşüp düşmeyeceğine dair bir başka soru işareti olarak beliriyor.

The post ABD-İran Geriliminde Dün Geceden Beri Ne Oldu? appeared first on Meydan Gazetesi.