Po, makarna restoranında çalışan bir işcidir. Po, Kung Fu’ya hayrandır. Fakat bu sanata yatkın değildir. Ancak Po, hiç beklemediği bir anda ortaya çıkan bir kehanet nedeniyle kendisini, Kung Fu’nun korkusuz beşlisinin arasında bulur. Bu korkusuz beşli, Kung Fu tekniklerinin en önemli yaratıcılarındandır. Po, göbekli bir panda; korkusuz beşli ise kaplan, turna kuşu, peygamber devesi, yılan ve maymundur.

2008 yılında, bir animasyon filmi olarak yayınlanan Kung Fu Panda’da yer alan karakterler, “ah hayvanlarda Kung Fu mu yapar” dedirtebilir ve sadece bizi eğlendirmek için yaratılmış olan o şirin hayvan karakterler gibi gözükebilir.

Peki ya bu hayvanlar gerçekten Kung Fu ustasıysa?

Evet, Budist rahipler, Kung Fu‘daki birçok tekniği hayvanlardan öğrenmiştir ve insanlara gösterdikleri saygının aynısını hayvanlara da gösterirler. Bu saygı, Budist felsefenin temelini oluşturan “hiçbir canlıya zarar vermemek” öğretisinden gelir. Rahipler, saygı gösterdikleri bu canlıları gözlemlemiş ve onların nasıl kavga ettiklerini, nasıl yemek bulduklarını ve bir tehdit altındayken kendilerini nasıl savunduklarını dikkatle incelemişlerdir. Bu gözlemler sonucu, ilk olarak Kung Fu’daki beş hayvan (kaplan, turna kuşu, peygamber devesi, yılan, maymun) tekniğini oluşturmuş; sonraki zamanlarda yine hayvanları gözlemleyerek bu tekniklerin arasına leopar, kartal, kedi, ayı… gibi sayısız teknik eklemişlerdir.

Yukarıda bahsettiğimiz bu teknikleri, iki bölüm halinde sizlerle paylaşacağız. İlk bölümde ise, kaplan ve turna kuşu Kung Fu tekniklerini inceleyeceğiz.

Kaplan

Shaolin’in beş hayvan tekniğinin en önemlilerinden biri, kaplan Kung Fu tekniği olsa da teknik, 1758’e kadar bulunmamıştır. Kaplan Kung Fu tekniği, savunma sanatlarında Hong Xi-Guan ile bilinir hale gelmiştir. Hong Xi-Guan, Shaolin Kung Fu’nun 10 kaplanından biriydi ve onun geliştirdiği Kaplan Kung Fu teknikleri, bir kaplanın hırçın, atak ve korkunç tekniklerine dayanıyordu. Kaplan, bu teknikleri ya kendini korumak için ya da karşısındakini yıpratmak için kullanırdı. Hong Xi-Guan’ın ellerini kaplan pençesi gibi bükerek uyguladığı bu taktik, kaplanların ataklarında kullandığı manevralara ve güçlü pençe darbelerine dayanıyordu. Hong Xi-Guan aynı zamanda Hong Jia Kung Fu tekniğini icat etmişti ve bu teknik, Kaplan Kung Fu pençesi tekniğiyle beyaz turna yeteneklerini birleştiren bir teknikti.

Klasik Kaplan Kung Fusunda hareketler yoğunluklu olarak bir kaplanın güçlü hareketlerine dayanır. Tabi ki bu, diğer hayvan sistemleriyle de ilişkilidir; maymun, yılan, balık, aslan, ejderha ve diğerleri…

Kaplan tekniğinde hareketler basit, doğrudan ve anidir. Bu teknik, gücün iyi kullanımına odaklanır. Bu teknik için, güçlü duruş, vücut pozisyonu ve sağlam bacaklar gereklidir. Kaplan tekniğinin temel vuruşundan bir tanesi, solar plexus (diyafram) bölgesine yapılır. Diğeri ise, front kick (ön tekme) tekme vuruşudur.

Turna Kuşu

Shaolin Tapınağı’nda, karşı tarafa zarar vermek istememesinden dolayı savunma sanatlarında pek de iyi olmayan genç bir rahip vardır. Genç rahip günlük işlerini bitirince Kung Fu çalışmak yerine, dağda meditasyon yapar. Bunu her gün tekrarlayan rahip, zamanla oradaki hayvanların, özellikle de turna kuşlarının güvenini kazanır.

Rahip meditasyon yaparken, bir kaplan, rahibin yanındaki turnalara gizlice yaklaşıp saldırır. Turnalar kaçışmaya başlar. Ancak içlerinden biri kaçmaz ve garip sesler çıkartır. Kaplan sesi duyunca durur ve kaçmayan turnaya doğru bir hamle yapar. Turna kendini kanatlarıyla havaya sıçratarak kaplanın burnuna bir pençe atar, kaplan yediği darbeyle afallar ve tekrar saldırır; ancak kanatları açık ve tek bacağı yukarıda bekleyen turna kuşuna yaptığı her hamlede yüzüne bir pençe yer. Sonunda bitkin düşen kaplan, kavgayı bırakır.

Bu olayı izlerken kendisinin de tehlikede olduğunu hisseden rahip, turna kuşunun bile kendini korumanın yolunu biliyor olduğunu görünce; herhangi bir tehlikeyle herhangi bir zamanda karşılaşabileceğini ve bu sebeple de kendini savunmayı öğrenmesi gerektiğini anlar.

Turna tekniği, kazanmaya odaklı bir teknik değildir. Birçok teknik, turna tekniğinden bazı özellikler taşır. Turna tekniği, içinde çok hareket barındırmayan ve bunun gereksiz olduğunu düşünen, bilinçli olarak bundan kaçınan bir tekniktir. Kavgaya dayalı olmayan sonuçlara ve kavga kaçınılmaz olduğunda karşısındakini ısrarlı bir şekilde yıpratmaya odaklanır; karşısındaki ile mesafeyi korumaya özen gösterir ve asla sırtını dönmez.

Saldıranın aklı, sözle ya da vücut hareketleriyle karıştırılmaya çalışılır. Saldırı, en az zarar verecek şekilde karşılanmaya çalışılır.

Karşı taraftakini rahatsız edecek tokat ayak hareketleri hatta göze parmak bastırmak gibi yöntemler kullanılır. Bunlarla hedeflenen, saldıran kişinin plan ve strateji yapmasının önüne geçmek; daha basit hareketler yapmasına yol açmaktır.

Turna tekniğinin beş ana ilkesi vardır.

Sürekli hazır olma: Hiçbir şeye şaşırmamak. Her zaman, her şeye hazırlıklı olmak.

En Önemli Şey Güvenlik: Hiçbir şekilde zarar görme.

Zafer Temel Amaç Değil: Size saldıranın gücünü ona karşı kullanın; ama kazanmak için değil.

Temel Amaç Barış

Anahtar Kurtuluş: Karşınızdaki tehlike bitmeden hiçbir şekilde sırtınızı tehlikeye dönmeyin. Hızlı bir şekilde tehlikeden kurtulmaya çalışın.

Lamas Qigong

Lamas Qigong, sağlığı korumaya odaklanan Tao felsefesiyle ilgili bir sistemdir. Qigong “nefes alma ve verme işi” olarak çevrilebilir. Lamas Qigong öğrenenler, nefesin nasıl doğru bir şekilde alınıp verileceğini öğrenir. Özellikle hayvanların nefes alma hareketlerinden uyarlanarak sağlıklı kalmayı amaçlayan bir tekniktir. Fakat Çin’in yaşanan savaşlar ve çeteleşmeler nedeniyle, tehlikeli bir yer haline dönüşmesiyle beraber sağlıklı kalmak başkaları tarafından öldürülmemekle ilişkilendirilmiş ve bu sağlıklı kalma tekniği zamanla bir dövüş sanatına evrilmiştir. Lamas, bir dövüş sanatına dönüşse de sağlıkla ilgili kısım hala önemlidir.

Yazının ikinci bölümünde yılan, maymun ve peygamber devesi tekniklerini inceleyeceğiz.

The post Kung Fu’da Gözlem ve Empati Hayvanı Tekrarlamak – Deniz Benol appeared first on Meydan Gazetesi.

Şaolin Manastırı, 1600’ler

17. yüzyılda Çin, Mançuryalı Qing Hanedanlığı’nın hâkimiyetindeydi. Çin halkını saldırgan bir otorite ile kontrol altına almaya çalışan hanedanlık, isyanları kanlı bir şekilde bastırmaktaydı. Budizm’in halk arasındaki saygınlığı yüzünden hanedanlığın dokunmadığı Şaolin Tapınağı, direnişçilerin gizlenmesi için uygun bir yerdi. Orada rahip olarak gizlenen direnişçiler sadece vücutlarını, ruhlarını ve zihinlerini güçlendirmiyor, bir yandan da örgütleniyorlardı. Hanedanlık, halkın silah kullanmasını ve dövüş çalışmasını yasaklamıştı. Bölgede çıkan isyanlar artmıştı. Bu manastırı kendileri için bir tehlike olarak gören Qing hanedanlığı içeri gönderdiği ajanlarla dövüş tekniklerinin bir kısmını öğrendi ve sonrasında Manastırı kundakladı.

Ng Mui Efsanesi ve Wing Tsun’un Doğuşu

Yangından birkaç öğrenci ile birlikte sadece dört rahip( Jee Shim, Pak Mei, Fung To-Tak ve Miu Hin) ve bir rahibe(Ng Mui) kurtulabildi. Budist Rahibe Ng Mui, beş ustadan en yaşlısı ve manastırdaki tek kadındı. Ülkenin dört bir yanında dolaştıktan sonra Yunnan ve Szecvan eyaletleri yakınındaki Tai Leung Dağı’ndaki Beyaz Turna Tapınağı’na yerleşti. Ng Mui bu tapınaktaki Zen Budistleri ile yaşarken aynı zamanda dövüş teknikleri çalışıyordu. Bununla birlikte ciddi bir endişe daha taşıyordu, bu endişesi Şaolin Manastırı’nda devletle işbirliği yapan yetenekli dövüşçülere karşı nasıl korunacağıydı. O an itibariyle işbirlikçilerden daha iyi teknikler biliyordu. Fakat zaman içinde kendisinden daha kuvvetli olan bu işbirlikçilerden zayıf duruma düşebilirdi. Bu durumda yapılabilecek tek şey, mevcut Şaolin tekniklerine karşı etkili yeni bir dövüş sitemi ortaya çıkarmaktı.

Bir tilki ile vahşi büyük bir turnanın yaptıkları dövüşe tanık olan Ng Mui, yeni dövüş sisteminin ilham kaynağını bulmuş oldu. Tilki turnanın etrafında ölümcül bir atak yapılabilmek umuduyla dairesel şeklinde dönerken turna dairenin ortasında kalıp daima tilkiye karşı dönüyordu. Turna, tilkinin pençesiyle yaptığı her saldırıyı kanatlarının birisiyle karşılarken aynı anda gagası ile karşı atak yapıyordu. Böylece turna kendisini kanatları ile korurken gagası ile saldırabiliyordu. Ng Mui bu kavgayı bitene kadar, uzunca bir zaman gözledi ve sonradan Wing Tsun adıyla anılacak olan dövüş stilinin temellerini attı.

Yim Wing Tsun

Wing Tsun Kung Fu sisteminin kurucusu, Yim Wing Tsun, Çin’in Kwangtung kantonunda yaşayan bir yerliydi. Fukienli bir tuz taciri olan Leung Bok Chau ile nişanlanmasından kısa bir zaman sonra annesini kaybetti. Babası Yim Yee, haksız bir şekilde bir cinayetle suçlanmıştı ve hapse girme riski yüzünden oradan kaçmak zorunda kalmışlardı. En sonunda Yunnan ve Szechuan eyaletleri arasındaki sınıra yakın bir dağ olan Tai Leung Dağı eteklerine yerleştiler. Orada taze lor satan bir dükkân işleterek hayatlarını kazandılar.

Düello

Ng Mui Beyaz Turna Kuşu Tapınağı’ndan haftada bir ihtiyaçlarını karşılamak için şehre giderdi. Bir gün pazardan eve dönüş yolu üzerinde, sık sık taze lor aldığı Yim Yee ve kızı Wing Tsun ile karşılaştı. On beş yaşında, saçları o günlerin adetlerine göre, evlilik yaşına geldiğini gösterecek şekilde toplanmış Wing Tsun’ un güzelliği, o yörenin kabadayısının dikkatini çekmişti. Kendisiyle evlenmesi için Wing Tsun’u zorlamaya başladı ve onun bitip tükenmeyen tehditleri hem Wing Tsun hem de babası için bir üzüntü kaynağı olmaya başladı. Ng Mui bu durumu öğrendiğinde Wing Tsun için üzüldü ve kendini savunabilmesi için dövüş tekniklerini öğretmeye karar verdi. Wing Tsun, Ng Mui’yi dağlara doğru giderken takip etti ve Kung Fu öğrenmeye başladı. Teknikler üzerinde uzmanlaşana kadar gece gündüz çalıştı.

Daha sonra kabadayıya meydan okuyan Wing Tsun, dövüş için onu düelloya davet etti ve yendi. Ng Mui, Beyaz Turna Kuşu Tapınağı’ndan ayrıldı, fakat gitmeden önce, Wing Tsun’a, Kung Fu geleneklerini tam anlamıyla onurlandırmasını, Kung Fu’sunu evliliğinden sonra da geliştirmesi gerektiğini söyledi.

Ng Mui’nin Kimliği Hakkında Farklı Hikâyeler

Ng Mui’nin gerçek kimliği, 200 yıldan fazladır Çin dövüş sanatları çevrelerinde tartışma konusudur. Kimi kaynaklar bir Ming generalinin kızı Lui Sei-Leung olduğunu söyler. Lui Sei-Leung ileri dövüş tekniklerini kullanarak Qing hanedanına suikast düzenlemiştir.

Bazı araştırmacılar ise Ng Mui’nin, Weng Tsun bölgesindeki Beyaz Turna Yumruğu geleneğinde dördüncü ya da beşinci nesil bir dövüş ustası olduğunu söylerler. 1850 öncesinde, eski San Sik geleneğini devam ettirmiş ve daha sonra onu İçsel Yılan Boks yöntemiyle birleştirip Wing Tsun sistemini yaratmıştır. Ng Mui, Beş Erik Çiçeği anlamına gelir ve bu kavram Beyaz Turna Yumruğunda yer alır.

Efsanenin Ardında Gizlenen Gerçek

Wing Tsun 400 yüz yıl önce, toplumsal hareketliliğin yüksek olduğu bir dönemde gelişmiştir. 1644’ten 1911’e kadar süren baskıcı Qing hanedanlığında direniş hareketi Budist tapınaklarda gizlenmiş ve örgütlenmiştir. Wing Tsun Müzesi’nin son dönemde yaptığı araştırmalar, Budist rahiplerin direnişçilere destek olduğu, hatta kimilerinin direnişe katıldığını ortaya koymaktadır. O dönemde devrimcilerin birbirlerini tanımak için kullandıkları şifreli el işareti, daha sonra Wing Tsun geleneğinde selamlama hareketi olarak günümüze kadar kalmıştır.

1600’lerin sonlarında Siu Lam Tapınakları’ndaki isyan hareketine ve sürekli gelişen dövüş tekniklerine karşı ajanlar gönderen hanedan liderleri teknikleri çalmak istediler. Direnişçiler bunu fark ederek yeni bir sistem geliştirmeye başladılar. Bu sistemin iki amacı vardı: İlkin hızlıca ve etkin olarak öğrenilmesi gerekiyordu. İkinci olarak mevcut tekniklere karşı daha etkili olmalıydı. Böylece Wing Tsun doğmuş oldu.

Ajanları deşifre olan hanedan direnişi bastırabilmek için bütün Siu Lam rahiplerini yok etmeye çalıştı. Bu yüzden Güney Siu Lam Tapınağı (Şaolin) yakılıp yok edildi. Bu tapınaktan kaçan direnişçilerden Cheung Ng (Tao Sao Ng olarak da bilinir) Güzel Çiçek Toplumu Birliği’ni kurmuştur. Daha sonra Kırmızı Opera adlı tiyatro topluluğuna dönüşecek olan örgüt, direnişçilerin gizlenmesi ve Wing Tsun’un yayılmasında etkili olmuştur.

O dönemde direnişçilere verilen ceza ölümdü. Üstelik bütün akrabaları da araştırılıp öldürülüyordu. Bu yüzden, hanedanın ajanlarını yanıltmak yaşamsal öneme sahipti. Dördüncü nesilden sonra yaratılan Ng Mui ve Yim Wing Tsun Efsanesi, bir sis perdesi yaratarak örgüt üyelerinin izlerini kaybettirmiştir.

Hanedanın katliamından kaçabilenler sadece efsanevi beş rahip değildi. Örgütün gizli iletişimi sayesinde birçok direnişçi rahip kaçarak geleneği devam ettirdi. Bu rahiplerden, Kuzey Şaolin tapınağından Yat Chum Dai Si ve Güney Tapınak’tan Cheung Ng, ünlü Hung Suen (Kırmızı Kayık) gezici tiyatro topluluğunu kurmuştur. Kırmızı Kayık’taki çalışmaların jimnastik çalışmalarına benzemesi, takma sahne isimleri ve yüzlerin boyanması iyi bir gizlilik sağlamıştır. Bu gruba katılan ve stili öğrenen direnişçiler, daha sonra kendi bölgelerinde örgütlenmek ve stili yaymak için ayrılırlar.

Paylaşıldıkça Gelişen Öğreti

Wing Tsun stili, Şaolin tapınağında öğretilen diğer Kung-Fu stillerden farklı olarak, bir okul sisteminde değil, kendilerini savunmak zorunda olan insanların, daha önceden edindikleri birikimleri yeni koşullarla değerlendirerek ve her öğrencinin sonunda stile yeni bir teknik eklemesiyle oluşmuştur. Yip Man’a kadar bu şekilde olgunlaşan Wing Tsun, hanedanın devrilmesinden sonra, gizli kalmasına gerek kalmadığı için daha hızlı yayılabilmiştir.

Beş Yapraklı Vahşi Erik Çiçeği

Wing Tsun’un ana simgesi olan beş yapraklı vahşi erik çiçeği, bahar geldiğinde diğer bütün çiçeklerden önce açar. Çoğu zaman karlar erimeden ortaya çıkan bu çiçekler Çin kültüründe, zayıf ve yeni doğmuş olanın (Yan) güçlünün (Yin) üstesinden gelmesini sembolize eder. Beş yaprak, geleneksel Çin kültüründen farklı olarak, dövüş sırasında gözetilmesi gereken güçleri temsil ederler. Ateş, toprak, metal, su ve tahta olarak isimlendirilen bu güçler üzerine kurulan Wing Tsun’in temel özellikleri sadelik, farkındalık ve hızlı harekettir. Wing Tsun’un sloganı “gözleri kamaştırmayan parlaklıktır”.

Deniz Benol

[email protected]

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 22. sayısında yayımlanmıştır.

The post “Budist Tapınaklarından Bugüne Direnişin Sporu Wing Tsun” – Deniz Benol appeared first on Meydan Gazetesi.