1 Mayıs 2012 tarihinde, 26A Kolektifi Taksim’de bulunan işçilere 5 bin adet sandviç dağıttı.

Olmayan Kriz

Kabine üyeleri aralarında söz birliği etmiş. Kimse ağzına kriz kelimesini almıyor. Tayyip Erdoğan öyle buyurduktan sonra ters de düşmek istemiyorlar. Kişisel gelişim kitapları gibi; olumlu düşünürsen olumlu olur! Eğer kriz yok dersen kriz olmaz. Ya da söylem politikası; söyleme döküp var olmasını istemiyorlar! Medya aracılığıyla krizi oldurmamaya çalışıyorlar!

Eğer para biriminiz bir yıl içerisinde %45 değer kaybediyorsa; %17.9’luk enflasyon, %6.25 faiz artırımı, %15’e varan işsizlik oranları ortaya çıktıysa; farklı ürünlerde değil fiyat artımı yaşanması, gizli stratejik “zam sanatları” oluşturuluyorsa; başkanın damadı Hazine Bakanı ara ara çıkıp kısa, orta ve uzun vadeli programlardan bahsediyorsa; kemer sıkma politikalarının yönetilmesi için Maliyet ve Dönüşüm Ofisi kurulmuşsa; ABD kaynaklı olduğu iddia edilen krize, yine aynı kaynaklı ekonomik danışma şirketi McKinsey ile çözüm aranıyorsa; iş yeri kapatmalar, işten atılmalar, ücretlerdeki genel düşüş artmışsa; ekmekten domatese, elektrikten doğal gaza fiyat değişiklikleri sadece bizi şaşırtmakla kalmıyor ihtiyaçlarımızı karşılayamaz bir duruma geliyorsak… O zaman kriz var demektir. Termodinamiğin birinci yasası; enerji yoktan var edilemez, varsa da yok edilemez! Tüm bu somut verilerle, krizin olmadığını iddia edenler var olanı yok etmeye çalışıyorlar.

Daha geçen yıl protesto için dolarlarını yakanlar ya da iphone’larını kıranlar, bugün bu gelişmeleri sessizce izliyor. Ne oldu da ekonomimizi bir ABD şirketine devrettik diye de sormayınca kriz olmayıveriyor!

Ama gerçek ekonomik durum hiç de öyle parlak değil. Kendini ekonomide de tek güç olarak belirleyen Erdoğan, varlık fonuna da kendini başkan olarak atayarak günü kurtarmaya çalışıyor. Sıcak para gelmesi uğruna Venezuela ve Katar gibi ülkelerle ilginç ilişkiler geliştirmesi de, imar barışı bahanesiyle ev sahiplerinden gelecek paraya gözünü dikmesi de bundan.

Son seçimler öncesi her bir oyun peşine düşerek “kardeşinizi destekleyin, görün dövizin faizin halini” diyen Erdoğan, şimdi içine girdiği durumdan nasıl çıkacağını düşünüyor. Bugüne dek olduğu gibi şimdi de ekonomideki kötü gidişin kabahatini hep başkalarına yüklüyor. Böylece bir taşla iki kuş vurmanın hesabını yapıyor.

Oysa olmadığı iddia edilen kriz bırakalım teğet geçmeyi, tam da 12’den hedefini vuruyor. Çünkü bu sistem, ithalatı artırarak dış borcun daha da kabarmasına yol açan, para politikalarındaki uygulamalarıyla dövizin değerini iki katına çıkaran, rantçıya ve köşe dönücüye teşvik veren bir sistem, bu sistem kapitalizm.

Krizden ve Kapitalizmden Çıkış: Yeni Bir Ekonominin Şimdi Yaratılması

Küresel bir kapitalist sistemde, küresel ölçekte bir güce sahip olanların ve sermayeye sahip olanların ezilenlere dayattığı toplumsal bir gerçeklik olarak kriz; ezilenler için işsizlik ve yoksulluk anlamına gelir. Bu yüzden de yoksulluktan, ezilmekten ve krizden kurtuluşun yöntemi kapitalizmden kurtulmayı gerektirir.

İşte bu bağlamda, farklı farklı coğrafyalarda ve dönemlerde ekonomik krizlere karşı kolektif çabalarla gerçekleştirilen yeni ekonomik işleyişler, sadece ekonomik krizin etkilerine karşı değil, tüm bu krizlerin sebebi olan kapitalizmin var olmadığı bir dünyayı yaratmak adına da önemlidir.

Ekonomik krize, kapitalizmin sömürü, yoksulluk ve katliam sistemine karşı uygulanan, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gereken, kolektif işleyişe sahip pek çok ekonomik çaba bulunmaktadır.

Yerel üretici birliklerinin, gıda topluluklarının, kentlerde üretim ve tüketim kolektiflerinin, kooperatiflerinin kurulması ve bu toplulukların aralarında oluşturdukları ağlarla dayanışmacı ve kolektif bir şekilde üretim ve dağıtım ilişkilerinin yeniden biçimlendirilmesi bahsedilen ekonomik çabalara en önemli örneklerdendir. Bu yollarla rekabete ve kar etmeye odaklı bir ekonomi yerine paylaşma ve dayanışmaya dayalı, ihtiyaçların giderilmesine odaklı bir ekonomik işleyişin kuruluşu sağlanabilir.

Tüketim ağlarını ve bütçelerini ortaklaştırmak, yerellerde dayanışma ilişkileri geliştirmek, bütünlüklü bir mücadele hattı kurmak ve yaşamlarımızı dönüştürmek, alternatif üretim-tüketim ilişkilerinin oluşturulması, yaşamla iç içe oluşturulacak yaşamsal bir kültür aracılığıyla kapitalist ve devletli ilişkilerin yıkıcılığından kurtulmak.

Tüm bu alternatifler, mevcut ekonomik krizlere karşı çözüm için birer ihtiyaç olduğu gibi, kapitalizmden çıkışın ve yeni bir toplumsal yaşamın örgütlenmesinde uygulamamız gereken yöntemlerdir.

Mülkiyete ve Otoriteye Dayalı Tüm Mekanizmalara Karşı Örgütlenmeliyiz!

Tabi ki kapitalizmin etkilerinden kurtulmak ya da kapitalizmden çıkış, sadece alternatif ekonomik çabalar üretmekle gerçekleştirilemez. Kapitalizm özgür bir dünyanın önünde engel olan iktidarın biçimlerinden biri olduğu için, kapitalizmden kurtulmayı istemek, diğer tüm iktidar biçimlerine karşı doğrudan politik faaliyetler yürütmeyi de gerektirir.

Bahsedilen politik faaliyetler, giderek yaklaşmakta olan, tüm toplumu -sistemin tamamına karşı çıkma konusunda- pasifize eden (yerel) seçimler değildir. Sözü edilen, sistemi doğrudan hedef alan faaliyetlerdir. Bu alternatif ekonomik işleyişleri güçlendirecek, toplumsallaştıracak, diğer tüm alanlarda gerçekleşen sosyal ve siyasal krizlere direniş gösterecek, bu krizlere çözüm olacak ve sistemin kendisine karşı verilecek bir bütünlüklü mücadeledir. Bu bütünlüklü mücadele de tüm iktidar biçimlerine karşı örgütlenerek gerçekleştirilebilir.

İçerisinde bulunduğumuz ekonomik, siyasi ve toplumsal durum oldukça belirsiz. Ekonomik krize dair konuşulanlar ya da tartışılanlar ört bas edilmek istense de; ekonominin yakın bir zamanda daha büyük sorunlarla karşılaşacağı aşikar. Hazırlıklı olunması gereken şey, devlet ve kapitalizm dışı bir ekonomiyi kolektif bir şekilde oluşturmanın koşullarını hazırlamaktır. Bu hazırlık, devletin yapay gündemleri dışında, toplumsal muhalefetin örgütlemesi gereken bir süreçtir. Paylaşma ve dayanışma ilişkilerini örgütsel düzeyde somutlaştırmak ve toplumsallaştırmak gereklidir.

Bizleri bir arada ve ayakta tutacak olan öz-örgütlülüğümüzden başka güvenebileceğimiz hiçbir şey yok. İktidarlar “kriz yok” yalanıyla bizleri bir krizin en derinine sürüklerken; patronlar krizden pay kapmaya ve daha da zengin olmaya çalışırken; yapabileceğimiz tek şey yüzümüzü birbirimize dönmektir; dayanışmayı örgütlemektir.

Devletlerin tarih boyunca yarattıkları ekonomik krizlere karşı yaşamanın ve krizden kurtulmanın yolunu yeni bir ekonomik model yaratmakta bulan farklı deneyimlerde olduğu gibi; yapmamız gereken bizleri özgürleştirecek ve kapitalist krizin sıkışmışlığından çıkartacak olan üretim-dağıtım-tüketim kolektiflerini, öz-örgütlülükle oluşturulmuş atölyeleri ve kooperatifleri, paylaşma ve dayanışma temelli ilişkilerle bugünden yaratmaktır.

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 46. sayısında yayınlanmıştır.

The post KRİZE KARŞl PAYLAŞMA VE DAYANlŞMA appeared first on Meydan Gazetesi.

Zincirlikuyu’daki Zorlu Center AVM’nin şaşalı görüntüsünün ardında, yerin dört-beş kat altında, Adana’dan, Diyarbakır’dan, Dersim’den kalkıp İstanbul’da çalışmaya gelmiş taşeron inşaat işçileri bulunuyor. İşçi olduğu belli olmasın diye taşeron inşaat işçilerinin baretle veya iş ayakkabısıyla AVM içerisine girmesinin yasak olduğu Zorlu Center, bu yönüyle bir yandan kapitalist sınıf piramidini çağrıştırırken öte yandan Aktürk Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş adlı alt yüklenici adı verilen taşeron şirketi bünyesinde onlarca taşeron şirketi ile işçiler için taşeron köleliği anlamını taşıyor.

Bu kölelik koşullarında çalışan taşeron inşaat işçileri son iki aydır ücretlerinin yatırılmaması sebebiyle bağlantılı oldukları İnşaat İşçileri Sendika Girşimi’yle beraber 5 Mayıs günü iş bırakma eylemine başladı. Taşeron inşaat işçileri ilk andan itibaren radikal duruşuyla, örgütlü hareket edişiyle Zorlu Center patronlarının ve taşeron şirketlerinin adeta kabusu haline geldi. Direnişin ilk saatlerinde şantiyeye gelip, işçilere tehditler ve hakaretler yağdırarak ücretlerin sadece yüzde otuzunu yatıracağını söyleyen Sasel Elektromekanik A.Ş patronu, aynı gün içinde ücretlerin tamamını yatırarak geri adım atmaya başladı.

Sasel ve Aktürk patronları direnişin ilk gününde, yapılan eylemin yasadışı olduğunu, suç işlendiğini söyleyerek taşeron inşaat işçilerinin meşru doğrudan eylemini kırmaya çalıştı. Ardından direnişin ikinci ve üçüncü günlerinde “sendikalı olunca hiçbir yerde çalışamazsınız”, “sendika sizi kandırıyor. Suç işletiyor” gibi söylemler yayarak hem direnişteki işçileri caydırmaya çalışıp hem de farklı bölümlerde çalışan ve direnişi imrenerek takip eden taşeron inşaat işçilerini etkilemeye girişti. Patronların tüm çabalarına rağmen taşeron inşaat işçileri direniş kararlılığı gösterdi. İlk gün ücretlerin tamamının yatırılacağı söylendiğinde Zorlu Center’da böylesi sorunlarla sürekli karşılaşacaklarını öngören taşeron inşaat işçileri, tazminat haklarını da isteyerek işten ayrılmak istedi. Aksi halde direnişi Zorlu Center AVM içine ve önüne taşıyacaklarını duyurdu. Bu talepler karşısında oyalayıcı bir tavır içerisine giren Sasel ve Aktürk patronları ile gerçekleştirdikleri görüşmeler sonrası taşeron inşaat işçileri bir de asıl işveren olan Zorlu Center patronları ile görüşmeye gitti. Görüşmeye giderken kapıda taşeron inşaat işçilerinin Zorlu Center piramidinde karşılaşma ihtimalinin çok düşük olduğu Zorlu Center patronu Ahmet Zorlu ile karşılaşıldı. Ahmet Zorlu’ya çalışma koşulları anlatılarak, bu koşulların sorumlusunun da kendisi olduğu söylendi. Zorlu Center girşinde gerçekleşen görüşmede oyalayıcı tavır takınılması üzerine, İnşaat İşçileri Sendika Girşimi Başkanı Mustafa Adnan Akyol işçilerin durumunu özetleyerek taleplerin ortada olduğunu belirttikten sonra görüşülecek bir şeyin kalmadığını söyleyip görüşmeyi terk etmesiyle beraber taşeron inşaat işçileri de uyum içerisinde aynı tavrı takındı.

Direnişin ikinci gününde bu görüşmeler sonrası patronların tavırlarına göre doğrudan eylem yapılması yönünde karar alınarak şantiyede beklendi. Sabah erken saatlerde şantiyeye gelip, akşam iş çıkış saatlerine kadar şantiyeyi terk etmeyen direnişçi işçiler ile beraber tazminat hakları olmasa da dayanışma amacıyla bekleyen işçiler de bulunuyordu. Yani Zorlu Center’daki direnişçiler sadece ekonomik beklentiler ile değil aynı zamanda dayanışma ruhuyla da direndi. Gün içerisinde yemekhaneden yemek yemektense şantiyede bir sofra kurararak yemek ihtiyacı hep birlikte giderildi, büyük sofralarda dayanışma ruhu ön plana çıkarıldı. Ayrıca yine direnişin ikinci gününde taşeron şirketi patronları alacakların hesaplanarak ödeneceğini duyurdu. Direnişin üçüncü günü Sasel patronları kendi hesapladıkları şekilde alacakların tamamını yatırdıklarını belirtirken, direnişçi işçiler yatırılan ücretleri İnşaat İşçileri Sendikası Girişimi ile beraber hesaplamalarıyla karşılaştırıp aradaki farkların da tamamı yatırılıncaya kadar direnişi sürdürme kararı alarak bunu patronlara duyurunca, direnişin beşinci gününde patronlar fark ücretleri, yıpranma payı gibi tüm alacakları vermek zorunda kaldı. Taşeron inşaat işçilerinin tüm hak gaspları, beş günün sonunda geri alınmış oldu.

Beş günün ardından direnişi sonlandıran taşeron inşaat işçilerinin bir kısmı memleketlerine dönse de tekrar aynı sektörde benzer çalışma koşullarında çalışacaklarının farkındalığı ve direnişin örgütlü deneyimiyle ayrıldılar Zorlu Center’dan. Zorlu’da çalışmayı sürdüren işçiler ise ücretlerin eksik ve geç yatırılması halinde neler yapılacağını öğrenmenin ötesinde, ezilenler arasında dayanışmanın önemini hissetiler. Yani direnişi, beş gün boyunca Zorlu Center’da direnişte olan ve direnişe tanık olan yüzlerce işçi kazandı. Bu kazanım elbette ki gasp edilen hakların ötesinde, bahsi geçen tüm bu değerlerin kendisidir.

Halil Çelik

[email protected] 

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 18.sayısında yayımlanmıştır.

The post “Zorlu Center’da Kazanan Sınıf Oldu” – Halil Çelik appeared first on Meydan Gazetesi.