Alexander Khost: Öncelikle, sorularınızı cevaplamakla şahsen ilgilenmemin nedenlerinden biri, yaklaşık 20 yıl önce, gençlerle çalışma kariyerimin başlarındayken, bir öğretim yılı boyunca Ankara’da ikinci dil olarak İngilizce öğretmiş olmam. Okuldaki öğrenciler, ben oturmalarını söyleyene kadar, yere sabitlenmiş masalarında, okul üniformalarıyla hazırolda beklemek zorundalardı (bu yüzden ilk günden “otur!” demeyi öğrendim). Yılın sonuna kadar, A.S. Neill’in Summerhill kitabından sayfalar çoğaltıp bunu İngilizce öğretme metni olarak kullandım ve öğrencilerime “Öğrenmenin başka bir yolu olduğunu” fısıldadım. Bu hayatımın hiç unutamayacağım bir yılıydı ve eminim birlikte çalıştığım çocukların çoğu da asla unutamayacak!

Ben Öz-yönelimli Eğitim Birliği’nin (ASDE) asli kurucularından biri değilim ve fikrin nasıl ortaya çıktığını tam olarak söyleyemem. (Belki Pat size daha net bir resim çizebilir). Ben, asli kuruculardan ikisi olan Peter Gray ve Tomis Parker’ı tanıyordum. İlk olarak ASDE’yi konuşma yaptığım bir konferansta duydum. Web sitesine yardım etmek için aralarına katıldım (yıllarca profesyonel olarak web geliştiricisi olarak çalışmıştım) ve kısa süre içinde ASDE’nin online dergisi olan Tipping Points’in işleyişini devraldım. Anlayışım ve kişisel inancıma göre, bir grup insan, dünyada benzer işleri yapan birçok insan olduğunun ve birlikten kuvvet doğduğunun farkına vardı. Böylece, ASDE, öz-yönelimli eğitimin uzun ve zengin tarihini (geleneksel zorunlu eğitimin yıllar öncesinden gelen bir tarihi!) belgeleyecek ve doğrulayacak bir yer olarak kuruldu. ASDE’ye üyelik ücretsizdir. Buradan kayıt olabilirsiniz: https://www.self-directed.org/membership/

Patrick Farenga: Öz-yönelimli eğitim bizim coğrafyamızda da popüler değil, ASDE gibi gruplar bu nedenle önem taşıyor. Peter Grey, Chicago’da konuştuğum bir konferansta okulsuzlukla ilgili araştırmalar yapıyordu; konuşmalarımdan birini duyduktan sonra kendini tanıttı ve Boston’a döndüğümüzde birlikte okulsuzluk ve ilgili diğer konuları tartışmaya karar verdik. Peter çemberimizi genişletmek istedi, bu yüzden eğitime bakış açımızı paylaşan diğer insanları, her 3 ayda bir, onun erişime sahip olduğu bir üniversite toplantı odasında tanışmaya davet ettik. O zaman kendimize Tipping Point projesi demiştik. Bu grup, Harvard Üniversitesi’nde düzenlenen bir konferans ve bir web sitesiyle sonuçlanan Okullara Alternatifler projesine evrildi. Bu çabaların yanı sıra, Peter’ın Özgürce Öğrenme (Free to Learn) kitabının aynı zamanlarda aldığı aldığı müthiş tepki, geleneksel okullara alternatif arayan diğer birçok kişiye, onlara yardım etmek ve onlarla biraraya gelmekle ilgilenenler olduğunu gösterdi.

Öz-yönelimli Eğitim ve demokratik okullar bu coğrafyada çok bilinmiyor fakat Montessori, Waldorf, Reggio Emilia gibi yöntemleri benimseyen alternatif okullar ve orman anaokulları gibi örnekler giderek yaygınlaşıyor, özellikle de anaokulu düzeyinde. Elbette bu örneklerle öz-yönelimli okullar arasında birçok farklılık var fakat ilkeler üzerinden düşündüğümüzde en belirgin fark nedir?

Khost: Öz-yönelimli Eğitim ile geleneksel okul ve Montessori, Waldorf gibi belirttiğiniz alternatif yöntemler de dahil olmak üzere diğer tüm eğitim yöntemleri arasında son derece önemli bir ayrım vardır. Öz-yönelimli Eğitim (SDE), çocukların doğuştan meraklı oldukları inancıyla başlar ve eğer çocukların neyin kendi yararlarına olduğunu bildiklerine güvenir ve bu yola müdahale etmez, daha ziyade yardımcı olur ve cesaretlendirirsek, bu çocuk, hayata kendi tutkularıyla hazırlanmış ve tutkularının peşinde giden sağlıklı ve sorumlu bir yetişkin olacak şekilde büyüyecektir. Bu eğitim biçimindeki yetişkin rolü, öğrenci tarafından belirlenen bir yöntemde ona yardımcı olmaktır, tam tersi değil.

Devlet okullarından Montessori okullarına, Waldorf okullarına ve benzerlerine diğer tüm eğitim yöntemleri, bu öğrenme yolunu manipüle eder. Bu yöntemlerde, yetişkinler çocuğun uyum sağlayacağı aksi takdirde başarısız olacağı bir yol sağlamak için oradadır. Öz-yönelimli Eğitim’de, çocuğun kendi meraklarının peşinden gitmesine izin vermeyen bir yetişkinin olması dışında bir başarısızlık yoktur. Aslında başarısızlık, SDE’nin oldukça önemli bir parçasıdır, çünkü bir insanın, herhangi bir şeyde iyi olmak için tekrar tekrar başarısız olmayı öğrenmesi gerekir. Başarı ders çıkardığımız tecrübelerimizden ve sıkıntılarımızdan gelir. Ne yazık ki, geleneksel eğitim başarısızlık için çok az fırsat verir ya da hiç fırsat vermez.

Farenga: Okuldaki başarısızlık korkusu ve hata yapmaktan utanılması, Alex’in çok doğru bir şekilde tanımladığı önemli bir konudur. Fakat bu daha büyük bir toplumsal sorunla ilgilidir: yetişkinlerin çocuklara şu an olduğundan daha fazla güvenmeleri ve okulun yanı sıra ya da okul yerine, çocukların diğer çocuklar, yetişkinler, işler ve toplumla iç içe olabilecekleri başka yollar bulmaları gerekmektedir. İnsanların kendi hatalarına sahip çıkmaları ve düzeltmeleri için zamana ihtiyacı vardır ve yetişkinlerin sabrı yetersizdir, özellikle çocuklara karşı.

Alternatif okullar giderek daha yaygınlaşıyor fakat bu okulların ücretleri oldukça yüksek, bu da bu okulların aslında herkes için bir “alternatif” olmadığını ve erişilebilir olmadığını gösteriyor. Bütçeyi düşündüğümüzde Öz-yönelimli okulların avantajları neler? Ya da bu okulların herkes için erişilebilir olması konusunda çözüm önerileriniz neler?

Khost: Bu mükemmel bir soru ve kesinlikle tüm alternatif eğitim yöntemlerine meydan okuyor. Gel gör ki, açık olmak gerekirse bu, alternatif eğitimden ziyade, bir çocuğun eğitimi politik bir eylem olduğundan, hükümet desteği geleneksel yukarıdan aşağı eğitim modellerine (çok kasıtlı olarak) bir tekel oluşturuyor ve diğer eğitim yöntemlerini finansal zorluklarla karşı karşıya bırakıyor. Birçok Öz-yönelimli Eğitim modeli, diğer alternatif yöntemler gibi, yöntemlerini yalnızca ayrıcalıklı bir sınıftan daha fazlasına uygun hale getirme mücadelesi veriyor.

Ancak, bu durum böyle olmak zorunda değil ve kesinlikle bunun başka türlü olabileceğini kanıtlamış bazı büyük SDE okulları ve aileleri vardır. Bazı SDE okulları ya da merkezleri, imkanı olan ailelerin daha yüksek bir öğrenim ödemesi yapmasını ve imkanı olmayanların çok az ücret ödemesini ya da hiç ücret ödememesini talep eden, değişken ölçekli bir öğrenim ücreti modeli sunmaktadır. Ayrıca, okulsuz ailelerin (çocuklarının öz-yönelimli, güvenilir bir ebeveynlik yöntemini kullanarak evde eğitim veren aileler), böyle bir çocuk yetiştirme yöntemini mümkün kılmak için birbirlerine yardım etmek adına armağan ekonomisi kullandıkları toplulukları var. Başka bir deyişle, belki de hiç para el değiştirmez, ancak aileler birbirleriyle değiş tokuş yaparak çocukların toplulukların farklı üyelerinden öğrenmelerine olanak sağlamış olurlar. Aynı zamanda ebeveynler, bu yöntemle çocuklarını birbirlerine teslim ederler. Böylece hem bir yaşam kazanabilir hem de kendi çocuklarını eğitebilirler. Sağlıklı bir Öz-Yönelimli Eğitim ortamında, ekonomik çeşitlilik de dahil olmak üzere çeşitlilik vazgeçilmezdir.

Farenga: Evokullu (homeschooling)/ okulsuzluk hareketi 1981’den beri önemli ölçüde artmıştır ve bu ilk ailelerin çoğu varlıklı değildir; o dönemde evokullu muhtemelen 25.000’den fazla çocuk vardır. Bu, bugün bile, iki hane halkı geliri beklentisi içinde bir toplumda, tek gelir ya da evden çalışma sözleşmeleriyle hayatta kalmanın bir yolunu bulan (genellikle 2’den fazla çocuğu olan) ebeveynlerin olduğu orta gelirli bir orta-alt sınıf hareketidir. Evokullu aileler üzerinde yapılan araştırmalar, çocuklara eğitim materyalleri ve kurslar için yılda yaklaşık 600 dolar harcadıklarını (bu açıdan bakıldığında, benim Massachusetts’teki okulumun bölgesi, kayıtlı her bir çocuk için 4000 dolardan fazlasını almaktadır) göstermiştir. Bu aileler, eğitim olanakları yaratmak için kamu tesislerinden (kütüphaneler, müzeler, üniversiteler, kitapçılar vb.) yararlanırlar. Evokulluluk şu anda ABD’deki zorunlu okul çağındaki öğrenci nüfusun yaklaşık yüzde 3’ünü temsil ediyor ve okulsuzlar en hızlı büyüyen kesim.

ASDE, çocukların ve yetişkinlerin bilgi paylaşımında bulunacakları öğrenim merkezlerini ve diğer yeni yolları destekleyip teşvik ederek ve basit bir şekilde çocuklar ve gençlere etkileşimlerini kontrol eden yetişkinler olmadan (ancak bu, yetişkinlerin istendiği zaman yardıma hazır olmadıkları anlamına gelmez) örgütlenebildikleri ve birlikte oyun oynayabildikleri özel alanlar sağlayarak, çocuklarının evde ya da topluluklarında öğrenimi konusunda kararsız olan aileleri harekete geçirmeyi umuyor.

ASDE, evokullulukla ilgili toplum içinde konuştuğumda çokça duyduğum şu yoruma verilmiş bir yanıttır: “Çocuklarımın tarif ettiğin gibi öğrenmesini istiyorum ama çalışmak zorundayım. Onlara evde öğrenimi kim verecek?” Hükümet ya da hayırsever, bu tür çabalara mali olarak yardım etmezse – ki hiçbiri bugüne kadar etmedi – ve tüm masraflar öğrenim merkezlerine ve üyelerine düşerse, bu yerlerin makul ücretler talep etmesi gerekir. Bildiğim alternatif okulların ve öğrenim merkezlerinin her biri, her yıl bir finansal sıkıntıya giriyor ve bu, benim tüm alternatif eğitim hareketi içinde geçen yıllarım boyunca geçerli olan bir şeydi.

Sizce eğitim kooperatifleri, bu alandaki ekonomik eşitsizlikleri çözme ve herkes için erişilebilir kılma konusunda  bir çözüm olabilir mi?

Khost: Kesinlikle! (yukarıdaki soruya verdiğim cevaba bakınız!) Aslında, ekonomik adaletsizliği çözmenin tek yolunun, insanların farklı bir topluluk olarak bir araya gelmeleri ve birbirlerinin çocuklarını işbirliği içinde eğitmeleri olduğunu savunuyorum. Çocukların ötekilik anlayışını geliştirmeleri ve farklılıkları kutlamanın tek yolu hep birlikte birbirimizi önemsemek ve birbirimizi önemsemek için durup zaman ayırmaktır. Bu tam olarak bir eğitim kooperatifidir, paranın el değiştirmediği, aksine güven ve şefkatin değiş tokuş edildiği bir yerdir. Bu, sınıf, din, ırk, toplumsal cinsiyet ve cinsiyetle birlikte diğerleri arasında ulusal köken çeşitliliğini de içermelidir.

Hangi coğrafyada yaşarsak yaşayalım, başarı odaklı bir çağdayız. Öz-yönelimli okulların bunun tam tersi olduğunu, yani sonuca değil sürece odaklı olduğunu söylüyorsunuz. Geçtiğimiz yıl bu topraklarda, öz-yönelimli olarak tanımlamasak da kooperatif olarak işleyen alternatif bir ilkokul, ironik bir şekilde ebeveynlerin başarı odaklı beklentileri nedeniyle kapandı. Siz ebeveynlerin/bireylerin sürece değil sonuca odaklı, başarıya odaklı bu bakış açısını değiştirmeyi nasıl başarıyorsunuz?

Khost: Bunu ASDE’nin bir temsilcisi olarak cevaplayabileceğime emin değilim, fakat size kişisel inancımı söyleyebilirim: insanların/ebeveynlerin başarının ne anlama geldiğini anlama konusundaki bakış açısını değiştirmenin tek yolu işe koyulup onlara bunu göstermektir. Bu nedenle, kendi çocuklarımı böyle bir şekilde yetiştirmeye ve başkalarının da aynısını yapmasına yardımcı olmak için elimden geldiğince çok zaman ve çaba harcamaya devam ediyorum. Voltaire’in Candide’de yazdığı gibi, “gelin, bahçemizi ekelim”. Bu yüzden, kendi çocuklarıma güveniyorum ve başkalarına karşı olabildiğince sabır ve şefkatle yaklaşıyorum.

Farenga:  Onlara daha iyi bir yol göstererek. Evokullu ve okulsuz çocuklar, bilinen prestijli pozisyonların -avukat, doktor, politikacı olarak- yanı sıra, sadece daha büyük bir topluluk yapısının bir parçası olmaktan keyif alan iyi bireyler olarak toplumdaki yerlerini almak üzere büyüdüler. Okullara ve destekçilerine bağırıp çağırarak daha fazla destek aldığımızı düşünmüyorum; öz-yönelimli öğrenciler hakkında gerçek hayattan örnekler sunarak ve onlara, Alex’in de belirttiği gibi, çocukların nasıl birer yetişkin haline geleceğini belirleyen şeyin, bir çocuğu nasıl yetiştirdiğiniz değil, bir çocuğa nasıl davrandığınız olduğunu göstererek destek aldığımızı düşünüyorum.

Evde eğitim gittikçe popülerleşen kavramlardan biri. Kısa bir zaman önce bir grup ebeveyn evde eğitimin yasallaşması için bir kampanya başlattı. Bu grup oldukça karışık ve heterojen bir gruptu, çok farklı politik ekonomik ve dini kesimlerden bireylerden oluşuyordu. Bu nedenle bir çok farklı başlık tartışmaya açıldı. Evde eğitim çocuk istismarına, çocuk evliliklerine ya da çocukların ekonomik olarak sömürülmesine yol açar mı gibi sorular gündeme geldi. Elbette bu tür sorunların yasal düzenlemelerle çözülmeyeceğini ve geleneksel eğitim yöntemlerinin çocuğun ruhsal ve fiziksel olarak sistematik bir şekilde istismarını sürdürdüğünü göz önünde bulundurarak, bu tür olası sorunlara nasıl yaklaşıyorsunuz? Sizin de evde eğitim konusunda karşılaştığınız benzer sorular/problemler var mıdır?

Khost: Sağlıklı, güvenli ve sevecen bir ortam, yasaların ve yönetmeliklerin değil, ortaklığın ve dostluğun sonucudur. Çocuk istismarı, okullarda olduğu kadar evde de olabilir. Aslında, çoğu geleneksel okulun çocuk istismarı olduğunu ileri süreceğim (ve buna ilk elden ABD’de ve Türkiye’deki okullarda tanık oldum). Evet, tabii ki istismar ve köktendinci değerler evde eğitimden türetilebilir, ancak okuldan daha fazla değildir. Mesele, bir çocuğun evde mi yoksa okulda mı öğrenip öğrenmediği değil, ne öğrendiği ve kiminle zaman geçirdiğidir. Bir okulda ya da evde, etrafındaki duyarlı bir topluluğun desteği ve yardımı ile kendi eğitimine rehberlik etmesine izin veren sağlıklı, açık bir ortama sahip bir çocuk başarılı olacaktır. Farklı olandan ve ötekiden nefret uyandıran katı bir yukarıdan-aşağı değerler hiyerarşisine mecbur bırakılan ve zorlanan bir çocuk, ister evde ister okulda ister başka yerlerde olsun, bu değerleri kesinlikle sürdürecektir.

Farenga: Çocuk istismarı toplumumuz ve okullarımız genelinde bir gerçeklik olduğu için, birkaç evokullu ailenin çocuk istismarcısı olması şaşırtıcı değildir. Ancak, evokulluluğun daha fazla çocuk istismarına yol açtığına dair bir kanıt yoktur. Tara Westover’ın Educated kitabı, böyle bir ailede çocuk olmaya dair çarpıcı bir itiraftır ve istismarcı evleri terk eden evokullu öğrenciler için çevrimiçi destek grupları bulunmaktadır. Westover’ın belirttiği gibi önemli olan problem, bir ailenin dini inançlarının, inançları çocukları için ne kadar mantıksız ve tehlikeli olursa olsun, çocuklarına sert davranmalarına nasıl bir kılıf olabileceği ve koruma sağlayabileceğidir. John Holt’un Çocukluktan Kaçış: Çocukların İhtiyaçları ve Hakları (1971)’ndaki çözüm önerisi, çocuklara yetişkinlerle aynı hakları vermekti. Hukuki boyutunu düşünmeden, herkesin önünde bir başka yetişkine vuramazsınız, ancak çocuklar hep ortalık yerde tokatlanır ve sürüklenirler… Holt, kitabına gelen güçlü, olumsuz kamusal tepki yüzünden hayal kırıklığına uğramıştı, bu yüzden taktikleri değiştirdi ve çocuklara saygı ve itibar kazandırmak için yasama işlemi yerine başka yollar aradı. Nihayetinde evokulluluğa destek olmak için gelişi böyle gerçekleşti.

Tarih boyunca toplumların baskı altına alındığı her dönemde, insanlar direnmek ve özgürleşmek için kendi yöntemlerini geliştirmişler. Çocukların özgürce büyümesi geçmişte olduğu kadar günümüzde de önemli bir ihtiyaç. Bu kaygılardan hareketle geçmişte özellikle Ferrer’in “Modern Okulları” gibi örneklere rastlıyoruz. Öz-yönelimli Eğitim Birliği’ni kurarken size ilham veren tarihsel örnekler nelerdi? Okurlarımıza eğitime kendi alternatiflerini yaratmaları konusunda ne önerirsiniz?

Modern Okullar’dan bahsetmeniz hoş bir tesadüf. Yakın zamanda, Modern Okullar tarafından kurulan ve tüm bu yıllar boyunca süren Modern Okul Dostları örgütünün (http://friendsofthemodernschool.org/) yürütme sorumluluğunu aldım. Yarattıkları etki tarih kitaplarına adeta gömülmüş olmasına rağmen (bu nedenle gönüllülüğe dahil oluşum, örgütü bir diğer nesle kadar sürdürebilmek için), Modern Okulların, Öz-yönelimli Eğitimin ya da daha spesifik olarak anarşist eğitimin açık ara en önemli örneği olduğunu düşünüyorum. Modern Okullara ek olarak, elbette, Summerhill kendi hayatımda son derece etkili olmuştur. Highlander Halk Okulu’nun yanısıra Yurttaşlık Okulları ve Özgürlük Okulları da yirminci yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde Öz-yönelimli Eğitim tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Ayrıca, Agile Öğrenme Merkezleri’nin çağdaş SDE dünyasında son derece önemli olduğuna inanıyorum. (Tüm bunları detaylandırmaktan mutluluk duyarım!)

Farenga: Alternatif okullar benim için bir başlangıç noktasıydı, ancak Holt ve evokullularla on yıllar boyunca yaptığım çalışmalarda, tercih ettiğim okulsuz, topluluk temelli alternatiflere dair birçok şey öğrendim. Holt’un Instead of Education: Ways to Help People Do Things Better (Eğitimin Yerine: İnsanların Birşeyleri Daha İyi Yapabilmesine Yardım Etmenin Yolları) kitabında söz ettiği, Londra, İngiltere’deki Peckham Merkezi başlıca bir örnektir; bu kitap aynı zamanda alternatif okullara değil, okula alternatiflerle ilgilenen herkes için bir sürü başka fikri barındırır. Northstar: Gençler için Öz-Yönelimli Öğrenme, ABD’deki geleneksel liseler yerine yapılabileceklere dair harika bir modeldir. 20 yıldan fazla bir süredir faaliyetteler ve ABD’deki diğer genç öğrenim merkezlerinin başlamasına yardımcı olan bir programa sahipler.

Son olarak, sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Khost: Bence bu hareketin tek başına “eğitim” ile daha az ve çocuk yetiştirme ve çocukluğun özü ile daha fazla ilgisi olduğunu belirtmek önemlidir. Çocukların sağlığı ve bakış açısı, salt eğitimlerinden daha fazla şeyden etkilenir. Bu hareket, şüphesiz ebeveynlik ve okulu kapsar ama aynı zamanda, daha önce bahsettiğim gibi, ötekilik için çeşitlilik, katılım ve şefkatin yanı sıra, şehir planlaması ve çocukların dünyadaki ortam ve mekânları üzerine düşünme gibi konuları da kapsar.

Teşekkür ederiz.

Röportaj: Özlem Arkun

Çeviri: Gamze Boztepe

Bu röportaj Meydan Gazetesi’nin 47. sayısında yayınlanmıştır.

The post Röportaj: “Çocuğum Okulu Sevmiyor Ama Oyun Oynamayı Çok Seviyor” appeared first on Meydan Gazetesi.

Meydan Gazetesi: 2 Nisan’da Zeytinburnu Belediyesi’nden, arkadaşlarınızla beraber işten çıkarıldınız. Bu süreçten bahseder misiniz ?

Kenan Güngördü: Ben 21 yıllık bir işçiyim. 3 yıl 3 aydır Zeytinburnu Belediyesi’nde çalışıyorken bir gün, mesai bitimine beş dakika kala 11 kişilik bir KHK listesinde ismimi gördüm ve işten çıkarıldım. İşten çıkarılma sebebimi defalarca sordum; yalnızca KHK ile ilgili olduğunu, polis soruşturmasını geçemediğimi söylediler. Oysa bir önceki polis arşiv soruşturmasında “başarılı” listesindeydim. Fakat bir anda, soruşturmaların bitmediği bahanesiyle işten çıkarıldım. Konuyla ilgili gizlilik kararı olduğu ve açıklama yapanlara da 3 ile 5 yıl arasında hapis cezası verilebileceği söylenerek bana hiçbir bilgi verilmedi. Tabii sadece ben değil onbinlerce insan, hiçbir bilgi verilmeden güvenlik soruşturmasını geçemediği bahane edilerek işten çıkarıldılar.

Direnişe tek başına başladın Kenan. Bunun zorlukları nelerdi, nelerle karşılaştın?

İhraç edildiğim günün ertesinde, bilgi almak için elimden geleni yaptım, belediye başkanıyla görüşme taleplerim oldu fakat başarısız oldum. Bir hafta sonra belediye önünde oturma eylemimi başlattım. Tek başına başlamamın zorlukları oldu. Sonuçta belediye AKP’nin ve zaten yasadışı örgüt üyesi diye yaftalanan bir işçiyim onların tabiriyle. Kaldı ki ben Zeytinburnu’nda etkili bir işçiyim, öncesinde iki defa muhtarlık adaylığım var, oradaki işçi örgütlenmelerinde de faaldim ve aynı zamanda evde sağlık hizmeti verdiğimiz için kapısını çalmadığımız, tanışmadığımız aile yok gibiydi. Bu yüzden eylemimi başlattıktan sonra birçok insan yanıma geldi, çünkü beni tanıyorlardı ve eylemimin meşru olduğunu biliyorlardı. Fakat faşist saldırılar da oldu, çünkü belediye hedef göstermişti. İki defa faşist saldırıya uğradım ve ardından telefonla tehditler aldım. Bu tehdit telefonlarının artmasının ardından İHD’de “başıma bir şey gelmesi durumunda sorumlusu Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın ve ekibidir” diye basın açıklaması düzenledim. Bu açıklamanın ardından saldırılar ve aramalar bitti, bugün direnişte 161. günüm.

Direnişin başladığı günden bugüne belediyenin tavrında herhangi bir değişiklik oldu mu? Hukuki mücadeleni de sürdürüyor musun?

Evet sürüyor, zaten ben bir dava açtım ve kazandım. Mahkemenin yürütmeyi durdurma kararından sonra belediyeye beni tekrar işe almaları için başvurdum, fakat başlatmadılar. Bunun üzerine ben de eylemimde “mahkeme kararını uygulayın” söylemini yükselttim. Galatasaray Lisesi önündeki eylem sonrası beni arayarak işe başlatacaklarını söylediler. Gittiğimde bunun da bir oyalama taktiği olduğunu gördüm. Bu kez “personel ihtiyacımız yok” diyerek işime son verdiler. Yani onlar çağırdıktan sonra da ben hiç işe başlamadan işten çıkarılmış oldum. İki saat sonra da yürütmeyi durdurma kararını kaldıran kararı getirdiler, yani her şey planlanmıştı zaten. Kaldı ki bunlar yaşanırken OHAL de kaldırılmıştı. Fakat mücadelemi hem direniş alanında hem de hukuki anlamda sürdürüyorum. Belediyede çalışan diğer işçi arkadaşlarımın benimle konuşması yasaklandı, işten atılmakla tehdit edildiler. Fakat ben mücadelemi sürdürmeseydim birçok işçi daha atılacaktı.

Son süreçte güvenlik soruşturması nedeniyle birçok işçi atılıyor, bunun yanında bazı direnişler de oluyor. Sizler de KHK’lılar gibi bir araya gelmeyi düşünüyor musunuz?

Direnişime devam ederken evde hastam olduğundan dolayı bazı sıkıntılar da yaşıyorum. Mesela oturma eylemimi her gün gerçekleştiremiyorum. Bu arada diğer işçilerle de iletişimimi sürdürüyorum. İşten çıkarıldığım süreçte İstanbul’da 6000 işçi işten çıkarıldı. Daha sonra adli suçlardan dolayı atılanlar geri alındılar fakat biz muhalif işçiler hala alınmadık. Artık bizim ekonomik açıdan da kalmadı tahammülümüz. Ya çalışacağız ya da öleceğiz. Zaten KHK’larla amaçlanan, atılanların sigortalı olarak çalışamaması, ülkeyi terk edememesi. Yani devlet “gidemezsiniz de çalışamazsınız da, sadece ölün” diyor. Fakat bizler ölmemek için mücadele edeceğiz, örgütleneceğiz ve kazanacağız.

Önümüzdeki süreçte Ankara’ya yürüyeceksin, bundan da bahseder misin?

Direnişe başladığımdan beri gerek tek başıma gerekse işten atılan arkadaşlarımla beraber eylemler yaptım. Sesimi duyurmaya çalışıyorum. Bunun için en son İstanbul’dan Ankara’ya yürümeye karar verdim. Meclis 1 Ekim’de açılıyor. Bunun için Zeytinburnu Belediyesi önünde bir basın açıklaması yapıp Ankara’ya yürüyüşümü başlatacağım.

Son olarak eklemek istediğin, KHK’yla atılan işçilere söylemek istediklerin nelerdir?

Başlatacağım Ankara yürüyüşü umuttur. Dolayısıyla işinden çıkarılan bütün emekçilere çağrımdır, gelin hep beraber Ankara’ya yürüyelim. Eğer ben haklıyım diyorsanız, sizi Ankara yürüyüşüne çağırıyorum. Ya öleceğiz ya da son nefesimize kadar mücadele edeceğiz. Ben son nefesime kadar mücadele edeceğim.

Meydan Gazetesi olarak senin ve senin gibi direnen tüm işçilerin mücadelesini selamlıyoruz.

Zeytinburnu Belediyesi’nde taşeron işçi olarak çalışırken “güvenlik soruşturması” kapsamında işinden atılan Kenan Güngördü, 180 günü aşkın bir süredir direniyor. Meydan Gazetesi olarak “güvenlik soruşturmaları” ile işten atmaların gündemde olduğu bir dönemde Kenan Güngördü ile direnişini, yaşadığı zorlukları ve bundan sonra sürecin nasıl ilerleyeceğini konuştuk.

The post Direniş Ankara Yolunda appeared first on Meydan Gazetesi.

Bu röportaj Meydan Gazetesi’nin 43. sayısında yayınlanmıştır.

The post İhya Kahraman ile Röportaj: Bir İsyancının Sözleri appeared first on Meydan Gazetesi.

Amerika’daki ırkçı grupların giderek artan saldırıları ve örgütlenme çalışmaları karşısında aktif mücadele yürüten Antifa grupları konusunda bilgi almak üzere, daha önce de gazetemizde yazılarını yayımladığımız Anarşist Black Rose Kolektifi üyesi, “Anarşiyi Tercüme Etmek: Occupy Wall Street’te Anarşizm” ve “Antifa: Anti-Faşist Elkitabı” kitaplarının ve halen yazımı sürmekte olan “Anarşist Öğrenme ve Modern Okul: Francisco Ferrer Okuması” kitabının iki yazarından biri olan Mark Bray ile bir röportaj gerçekleştirdik.

ABD’de ırkçılığın simgeleri olan konfederasyon heykellerinin ve bayrakların yerlerinden söküldüğünü görüyoruz. Bunlar, toplumdaki daha büyük bir değişimin bir parçası mı?

The post Röportaj: Irkçılar Yıkılıyor, Özgürlük Yaratılıyor appeared first on Meydan Gazetesi.

Bu röportaj Meydan Gazetesi’nin 37. sayısında yayınlanmıştır.

The post Göçmen Kadınlardan Umudun Reçelleri appeared first on Meydan Gazetesi.

Meydan: Palyaço Fanzin’in ismi nereden geliyor?

Şarlo bir palyaçoydu. John Wayne Gacy bir palyaçoydu. Joker bir palyaçoydu.

Edebiyata da bir palyaço gerektiğini düşündüm. Şaka bir yana ismin gerçek bir hikayesi yok ama zaman içinde kendi ismini kazandı diyebilirim.

Meydan: Ne kadar süredir çıkarıyorsunuz?

Yeterince uzun. Kesin olmamakla birlikte 2000’lerin ortalarından beri çıkıyor. Son zamanlar yılda iki sayı gibi inanılmaz bir hızla, yoğun bir tempoyla ilerliyor.

Meydan: “Kutu” adlı bir hikaye var. Hikayede sistemin bizlere dayattığı bir yaşamdan ve o yaşamla uzlaşmayan birinden bahsediliyor. Hikayeden ve sıkışılan “kutu”lardan bahsedebilir misiniz?

Adam, kendi küçük kutusunda mutlu. İyilerin bir şey yapmamasından sıkılmış biri sadece. Pasif direnişlerle dünyayı yok etmeye çalışıyor.

İnsanın ilerleyişi öyle büyük bir yok edişe dönüşmüş ki; adam, çözümü onların yok olması gerektiğinde görmüş. Bunu kendi başına yapmak istiyor. Onları etiketliyor. Böyle bir insan toplumun nezdinde normal değildir.

Evi bir kutu evet. Bu beton kutu onu doğadan ve kafasındaki insan’ın olması gerektiği şeyden ayırdığını düşünüyor. Otobüs bir kutu. Bir konserve kutusuna sıkışmış balıklardan farksız hissediyor. Sorun büyüdükçe kutu genişliyor. Şehir bir kutu; tüketime dayalı bir yaşamın dayatıldığı ve eğer bunu para için yapmıyorsa, üretenin aç kalmakla tehdit edildiği ve sair kötülükle dolu. Dünya bir kutu; ki hali ortada. Kötü adam durmazken iyi adam ölüyor. Ardındaki sebebe bakıyorsun zenginlik. Salakça.

Sonunda kendi kafasının içindeki bir kutuya kapatılıyor. Kutunun içindeki adam gireceği son kutuya sadece etini sığdırabileceğini bilmelidir.

Popüler olanın hızla tüketildiği bir zamanda yaşıyoruz. Fanzinlerde bu konuda hem içerik olarak hem teknik olarak biraz değişti. Bu değişiklik nasıl oldu ve fanzinler bu süreçten nasıl etkilendi?

Hızlı ve acısız oldu. Ben bu değişiklik sürecini bir sorun olarak görmüyorum. Önemli olan fanzinin üretilmeye devam edilmesi. Ve insanlar reklamlara bakmaktansa, okumaya başlamalılar. Çabuk sıkılan malum kalabalık başka yöne baktığında ise geride bir çöp yığını bırakacaklar. Ama ne kadar karıştırırsak o kadar iyi şeyler çıkacaktır. Ya da kirlenmeden kalmayı başaranlar olacaktır.

Burada fanzini ortaya çıkaran ruh devreye giriyor. Sürecin hangi kısmında olursa olsun ya da neye dönüşürse dönüşsün içinde barındırdığı ruh onu var etmeye devam edecektir.

Meydan: Kent Sürüngeni adında tek sayılık bir fanzin daha çıkarmışsınız. O fanzinden de bahsedebilir misiniz?

Kent sürüngeni özgür bir öykü. İzmir’de bu hareketi ateşleyen arkadaşların tabiriyle bir fankit. Fanzin/Kitap. Yayınevlerinin edebiyat üzerindeki hakimiyeti, baskı sıkıntısı, satılma sıkıntısı olmadan kendi işini kendin gör tarzı bir yayıncılık yaklaşımı. Bir arkadaşım kapağını tasarladı. Ben de onu öylece basmaya karar verdim.

Sürüngen, geçmişte Beyoğlu sokaklarında alkol dozunu fazla kaçırmış insanları tanımladığımız bir tabirdi. Öykü ise; bir sürüngen ve bir balığın bütün gece nasıl evlerine ulaşamadığının hikayesi. Mekanlar, karakterler ve kurgunun büyük bir kısmı gerçek. En önemlisi ana karakter olan balık gerçek bir balıktı.

Son olarak Palyaço Fanzin ile iletişme geçmek ve edinmek isteyenler nereden ulaşabilir?

Sosyal medya üzerinden Palyaço’yu bulmak çok kolay. Online okunabileceği bir siteye yükledim. Baskıya hazır PDF halleri bir çok yerde var. Sosyal medyada paylaşıyorum, cebimdeki paraya göre ucuz fotokopicilerde çoğaltıp dağıtıyorum. En sevdiğim yöntem dosyanın mümkünse çalıştığınız şirketin yazıcısından kaçak çıktı alınması. Ayrıca yazılarımı depoladığım bir de web sitem var.

[email protected] adresinden bize ulaşabilirsiniz ve Kadıköy ve Taksim 26A, Bayrampaşa Cafe Time, Arjin Kafe, Kadıköy 6:45, Zebercet Sahaf gibi mekanlardan Palyaço Fanzin’i edinebilirsiniz.

Röportaj için teşekkür ederiz.

Bu röportaj Meydan Gazetesi’nin 36. sayısında yayınlanmıştır.

The post Röportaj: PALYAÇO FANZİN appeared first on Meydan Gazetesi.

Gürültünün, seslerin, sirenlerin, kalabalığın, bitmek bilmeyen tartışmaların, kavgaların, üniformaların uzağında olma isteğiyle yola çıkan 3 kadının sessizliği, birlikteliği, birliği anlama çabasının konu edildiği “Üniformaların ve Sirenlerin Uzağında” adlı performansın ilk sahnelenmesi önümüzdeki günlerde olacak. Konsepti ve koreografisi Serenay Oğuz tarafından yapılan Üniformaların ve Sirenlerin Uzağında’da Ece İnan, Ezgi Bilgin ve Serenay Oğuz’un performanslarını izleyeceğiz. Biz de Meydan Gazetesi olarak, bu performansı gerçekleştiren 3 kadın dansçıdan biri olan Serenay Oğuz ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

The post Üniformaların ve Sirenlerin Uzağında appeared first on Meydan Gazetesi.

Meydan Gazetesi: Merhabalar, öncelikle sizi biraz tanıyalım. Maltepe Üniversitesi Hastanesi’nde daha önce böylesi örgütlü bir duruş olmamıştı. Bu örgütlülük nasıl gelişti?

Şehriban Kaya: Ben Şehriban Kaya. 9 yıldır Maltepe Üniversitesi Hastanesi Tıp Fakültesi’nde çalışıyorum. Diyet Hostesi olarak işe girdim. Asgari ücret seviyesinde bir maaş alıyorduk. Bu maaşlarla yaşamak iyice zorlaştı. Temel ihtiyaçlarımızı dahi karşılayamaz hale geldik. Herkes ek iş yapmaya başladı. Bunun böyle süremeyeceğini düşünerek yöneticilerle görüşmelere başladık. Onlardan olumlu bir cevap alamadık. Tabi örgütlü değildik, bireysel olarak da bir şey yapamıyorduk. Yıllarca bu böyle devam etti. Ama hep derler ya, buluşlar ihtiyaçtan doğar diye, biz de ihtiyaçlarımız gereği sendikalaşmaya başladık. Yapılan zamlar, iş yerinde karşılaştığımız sorunlar, çalışma şartlarımız, çalışma ortamımız ve saatlerimiz gibi sorunlar üzerine arkadaşlarla görüşmelere başladık.

Her hastanede olduğu gibi, siz de burada mesaiye kalıyorsunuz. Mesai ücretleri nasıl ödeniyor?

Mesailerde de normal mesai ücretleri alıyorduk. Başka yerlerdeki gibi yüzde iki yüz falan yok burada. Eskiden hafta sonu 13 saat çalışıyorduk mesela. Bir arkadaşımızın işten çıkması sonrasında şikayet olunca düzeltilerek 8 saate düşürüldü. Ama bunun farkı bize çok komik bir şekilde yansıdı. Senelerce bu şekilde çalıştırılan arkadaşlarımızın, kimisine 150 lira, kimisine 300 lira verilerek gönderildi. Örgütsüz olduğumuz için bizde de iş korkusu vardı tabi. İşten çıkarırlar diye herkes ne olduğunu bilmediği kağıtlara imza attı. Kimisi boş kağıt bile imzaladı. Sonuç olarak, şu an çalışma saatleri düzeltilerek 8 saate düşürüldü. Mesailere gelince, öyle sendikaların örgütlü olduğu iş yerlerinde olduğu gibi hafta sonları iki katı, bayramlarda iki katı ücret almıyoruz.

Peki sizin işiniz olmayan işler yaptırılıyor muydu size?

Kesinlikle. Diyet hostesi olarak işe girdim. Buradaki çoğu arkadaş gibi, ben de iki hastaneyi birden idare ediyorum. İki hastanenin de mutfağı var, hastaları var. Bulaşıklarını da yıkadık, hostesliğini de yaptık; personelliğini yaptık, temizliğini yaptık, aşçılığını yaptık. Yani bizim olmayan her türlü işi yaptık. Bize söylenen ise “Bizim sistemimiz böyle, kabul ediyorsanız edersiniz; etmiyorsanız çıkarsınız.” Biz de mecburen yapıyorduk.

Tabi maaşlara yapılan zamların yetersizliği de cabası.

Tabi ki. Yapılan zamlar bir hiç. Zaten görmüyorduk bile, zammı vergi ayına denk getirdikleri için sıfırlanıyor. Bir kere bile biz elimize alamıyoruz bu zamları. Bütün sorunları sendikayla görüşmeye başladık. Hastane yönetimi, bizim bu uğraşımızı fark etti tabi. O kadar da gizli bir çalışma yapamadık zaten, her şey açıktı. Bunu gören işveren, örgütlü olmamızdan korktu. Sendika gelecek diye önce bir arkadaşımızı, sonra üç arkadaşımızı işten çıkardı. Biz devam ettik tabi sendikalı olmaya. Birkaç gün sonra alkışlı giriş ve çıkışla bu durumu protesto ettik. İki gün sonra ise hepimizi (94 kişiyi) işten çıkardılar.

İlk çıkardıkları arkadaşları ve siz diğer 94 işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardılar?

Sendikalı olduğumuz için işten çıkarıyorlar, ama gerekçeleri farklı. Önce dediler ki “işçi fazlalığı”. Oysa o bölümde, sadece bir arkadaşımız çalışıyordu. Bu bahanenin tutmayacağını anladılar, “performans düşüklüğü” diye gösterdiler. Ardından bizi de çıkardılar ve sebep olarak hiç bir şey söylemediler. Sonradan aldığımız bilgilere göre, bizimki de performans düşüklüğüymüş! Yıllarca asgari ücrete çalışalım, performans ödüllerimiz olsun, belgelerimiz olsun; sonra performans düşüklüğü! Bizim performansımız çok iyiydi. Sessiz sedasız mülayim insanlardık. Ama ne zaman “Biz insanız, geçinemiyoruz!” diyerek ses çıkarmaya başladık, işte o zaman -her ne hikmetse- bizim performansımız düştü.

Bugüne kadar performansı yüksek olan işçilerin performansı birdenbire düşük oluyor. “Sendikadan dolayı işten çıkardık, taşeron sistemiyle çalıştıracağız.” diyemiyorlar tabi.

Onların dedikleri şuydu: “Biz sendikadan değil, performans düşüklüğünden dolayı çıkardık. Sağlığa odaklanmak için bir bölümü tamamen kapattık.” Biz işçiler, böyle olmadığını zaten biliyoruz. Taşeron sistemi getirerek sağlığa odaklanacaklarını söylüyorlar. Bu kocaman bir yalan! Utanmadan bizi taşerona çağırmaktan da geri kalmadılar. Taşeron demek kölelik demektir. Güvencesiz iş ortamı ve hiçbir geleceğinin olmaması demektir.

Maltepe Üniversitesi Hastanesi direnişçilerinden Şehriban Kaya

Direnişin başladığı günlere dönecek olursak; işten çıkarılmalar işçi arkadaşların üzerinde nasıl bir etki yarattı? Direnişe başlama kararını nasıl aldınız?

Bize hiçbir yazılı belge ile bildirim yapmadılar, bir şey söylemediler. O gün işe başlayacak olan arkadaşlar sabahtan geliyor. “Hepiniz dışarı çıkın” diyorlar, “İşten çıkarıldınız”. Gece çalışan arkadaşlara da bir şey söylemiyorlar, çalıştırıyorlar. Sabah söylüyorlar onlara da işten çıkarıldıklarını. Herkes şok içinde tabi, şaşırmış kalmış. Ama sendikalaşmaya başladığımız zaman, bazı şeyleri göze almıştık, bunu tahmin edebiliyorduk. Yani en azından 5- 10 kişiyi çıkarırlar diye düşünüyorduk. Bu kadar çok işçiyi birdenbire çıkarmaları şaşırttı bizi. Hiç haber verilmeden, insanlar birdenbire kış günü sokak ortasına bırakılıyor. Bu kesinlikle işçiyi insan yerine koymadan yapılmış bir şeydir. “Haklarınızı verdik” dediler ama bizim maaşlarımız çok düşük olduğu için bu verilmiş tazminatlar yaşam koşulları düşünülürse hiçbir şey. Çünkü herkesin kredi borcu var. Herkesin kiraları almış başını gidiyor. Kentsel dönüşüm yüzünden zaten kiralık ev de bulunamıyor. Bu sebeplerle insanlar mücadele etmeleri gerektiğini biliyorlardı.

Öte yandan, buradaki arkadaşların daha önce böyle örgütlü bir deneyimi olmamış. Yani bir işleri olduğu için yıllarca şükredip çalışmışlar. Ta ki bardak taşana kadar. “Yeter” diyecek bir duruma gelene kadar. Sorun bir kişinin değil, herkesin sorunu. Herkes geçinememekten şikayetçi, ama kimse bir şey yapmıyordu. Böyle bir direniş olduğu zaman, herkes sorunlarını konuşmaya başlıyor. Çözüm yollarını konuştuk; mücadele etmemiz gerektiğini konuştuk, birlikteliğin önemini konuştuk. Başka çaremiz yoktu. İşçi sınıfı gerçekten birlik olmadığı sürece, mücadele etmediği sürece, hiç bir şey kazanamaz. Benim sürekli kullandığım bir lafım var; bize hiç bir şey teneke tepside sunulmuyor. O yüzden mücadele etmemiz gerekiyor. Direnişimizi basın açıklaması yaparak başlattık. Sendikamız ile beraber çadır kurma kararı aldık.

Biraz da buradaki direniş ortamına dair konuşalım, direniş çadırında yaşam nasıl sürüyor?

Çadırımız 7/24 açık. Geceleri haftanın 6 günü erkek arkadaşlarımız nöbetleşe kalıyorlar, haftanın bir günü de biz kadınlar olarak kalıyoruz. İmkanları ölçüsünde herkes gelmeye çalışıyor. Bazısının çocukları oluyor, bir işi çıkmış oluyor. Böyle durumlarda bazen fire verebiliyoruz ama herkes burada olmaya çalışıyor.

Tabi direnişçi işçiler arasında çocuğu olanlar var; hasta olanlar var.

Evet. Dört tane eşi de direnişte olan arkadaşımız var. Bir tane bebeği olan arkadaşımız var. Kanser hastası olan arkadaşlarımız var. Ama kimse burayı bırakıp da gitmiyor. Eskiden böyle bir durumda negatif bakan insanlar, şimdi diyorlar ki “gerçekten haklılarmış”. Mücadele etmeden hiçbir şeyin olmayacağının farkına vardırdı bu direniş.

Peki ileriye dair herhangi bir eylem etkinlik düşünüyor musunuz?

Yani bunu hafta sonları sendika ile beraber yaptığımız toplantılarda karar alıyoruz. Bir hafta sonra neler olacağını orada konuşuyoruz. Geçtiğimiz günlerde uluslararası bir dayanışma kampanyası ile 30 bine yakın imza topladık. Bunu rektöre ilettik, değerlendireceğini söyledi ama henüz cevap almadık.

Diğer hastanelerden işçilerin ve Maltepe halkının direnişe yaklaşımı nasıl?

Şu ana kadar en büyük destekçimiz Maltepe halkı zaten. Farklı kurumlar, siyasi partiler, çok sayıda destek geliyor. Bence buna destek de dememek gerekiyor. Herkesin bu direnişi sahiplenmesi gerekiyor.

Çünkü bugün bizim başımızda, yarın herkesin başında. Biz kazanırsak, yarın herkes kazanmış olacak. Öte yandan Maltepe Forumu bizimle birlikte. Yemeğimiz Maltepe Belediyesi tarafından karşılanıyor. Halk destek için ziyarete geldiğinde, mutlaka eli dolu geliyor. Sizin arkadaşların yaptığı gibi. Destek, dayanışma oldukça fazla.

Merhaba, biraz da sizi tanıyalım. Siz ne gibi sorunlarla karşılaştınız? İşten çıkarılma sürecini siz nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sevcan Şahin: Ben Sevcan Şahin. Maltepe Üniversitesi Hastanesi’nde hasta bakım personeliydim. Hasta bakıcı olarak işe başladım ama bütün işleri yaptırıyorlardı. Çünkü gecede iki kadın personeldik biz. Arkadaşımın dediği gibi, kadın doğum ile buraya bakıyorduk. Acilde hasta bekliyor mesela. Bakım gerekiyor yapıyorsun, kattan çağırıyorlar gidiyorsun, temizliğini yapıyorsun. Ek personel istiyoruz dediğimizde “Gecede ne işiniz var?”, “İşinize geliyorsa çalışın, gelmiyorsa kapı orada, buyrun.” diyorlar. Sonra sendikalı olduk, bu yüzden işten çıkarıldık.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı ?

Şehriban Kaya: Şunu bir kez daha söylemek istiyorum. İşçi sınıfının birlik olması çok önemli, özellikle bu dönemlerde. Emeğinin gücünün farkına varmalı, tek çare bu. İnsan olarak yaşamak istiyorsak, çocuklarımıza onurlu bir yaşam bırakmak istiyorsak, örgütlenmek direnmek gerekiyor. Nasıl ki patronlar paralarının gücünü biliyorlarsa, biz işçiler de emeğimizin gücünü bilmeliyiz.

Çünkü emek olmazsa, sermaye bir hiçtir. Bir de o sermayede bizim de payımızın olduğunu bilmemiz gerekiyor ve bunu işçilerin kendilerinin görmesi gerekiyor. Kimseden beklemeden, istemeden. Çünkü bizim hakkımızı başkası vermeyecek; biz alacağız.

Meydan Gazetesi olarak röportaj için teşekkür ederiz. Sınıf dayanışması adına daima yanınızda olacağız.

Biz teşekkür ederiz buraya geldiğiniz için. Bizi, bu direnişi sahiplendiğiniz için teşekkür ederiz.

Röportaj: Serhat Yaşar & Dilan Yaman

Bu söyleşi Meydan Gazetesi’nin 24. sayısında yayımlanmıştır.

The post Maltepe Üniversitesi Hastanesi Sağlık İşçileri Direnişte appeared first on Meydan Gazetesi.

Anarşist Kadınlar, geçtiğimiz 8 Mart’ta “Elibelinde” diyerek seslendi kadınlara. Nedir Elibelinde?

Elibelinde kilimlere, çanağa, çömleğe, heykellere işlenen Anadolu ve Mezopotamya’nın geleneksel bir kadın motifi aslında. Pek çoğumuzun yaşam alanında olan, ancak dikkatinden kaçan dokumalar, işlemeler. Belki bilen, bilmeyene anlatan aşina bu motife. Biz Elibelinde’yle farklı şekilde tanıştık. Bizim için sadece bir motif değil Elibelinde, bir ifade, anlayış, yaşam tarzı, mücadele.

İlk çağlardan bu yana ana tanrıça kadını ifade eden Elibelindeler, kimi zaman hastalıkları iyileştiren, doğanın bereketini ifade eden Kibele, kimi zaman Fırat ve Dicle kıyılarında kurnaz tanrı Enki’ye isyan eden Ninhursag olarak çıktı karşımıza. Ancak belirttiğimiz gibi yaşamlarda olup da dikkatten kaçan Elibelinde, günümüzdeki kadını anlatıyor aslında. Yani bir bakıma ana tanrıçalardan, kadın kahramanlardan çok Anadolu ve Mezopotamya’nın kilimlerini bezeyen, ismi bilinmeyen, görmezden gelinen kadınların hikayesi. Yıllar sonraysa cadı denilerek yok edilmek istenen, ateşe verilen, acıyla kavrulan yeryüzünün lanetlenmişleri olmuş Elibelinde.

Şimdi tüm bunları bilerek elini beline koyan, kavgaya hazır, koca bir söz dinlemez, başına buyruk kadınların geçmişten geleceğe, sembolden yaşama taşıdıkları anlamdır Elibelinde.

Peki, Anarşist Kadınlar için elini beline koymak ne demek?

Anarşist Kadınlar olarak iktidarın sorgulandığı bir fikrin yaşamlarımızda sonsuza dek gömülmesi için çabalayan bir mücadele anlayışıyla yol alıyoruz. Bu yol özellikle kadın olunca engellerle dolu, biz kadınlara çelme takan, her defasında düşürmeye çalışan erkek egemen bir sistemin potansiyel sakatları olarak yolumuz oldukça zor. Yaralının kendini iyileştirmesi için bazen ona yol gösteren bir bilgeye ihtiyacı vardır. Elibelinde, bize yol gösteren bir bilge olmuştur aslında.

Biz Elibelinde’yle şimdi tanışmadık, içimizde saklı olanı bulduk sadece. Anarşizm her ne kadar başına buyrukların fikri gibi görünse de, en çok da saklı olanı çıkarır içinden. Bizim için Elibelinde her kadında saklı olandır aslında. Sonrasında görünmeyen, bilinmeyen çilemize bir itiraz, bize çektirenlere tavır, sineye çekmeyi bırakıp cevval bir “bana bak” çekmektir yaşama. Aslında en çok kendini bulmaktır Elibelinde olmak.

Kadın cinayetlerinin, tecavüzün, tacizin azalmadan sürdüğü bir dünyada Elibelinde olmak neleri değiştirir?

Her gün beş kadından birinin erkekler tarafından hunharca katledildiği, tecavüz edilerek sokaklara atıldığı, yaşamın her alanında tacizin olağanlaşarak kendini hissettirdiği, her türlü şiddetin hükümsüzce sürdüğü bir dünyada buna seyirci kalmak ve de yaşamak istemeyen kadınların elbet değiştirecekleri çok şey vardır. Biz buna çemberin en ortasından kendimizden başlamalıyız.

Değiştirebileceğimize inanmadığımız bir dünyada eriyip giden sadece yaşamlarımızdır. Kariyer uğruna itibarsızlaştırılan, yani bu sistemde kazanmak için yaşamını kaybetmeyi göze alan herkes, kaderim razıyım deyip yaşamayı kabullenen herkes, güç uğruna erkekleşerek iktidarla uzlaşan herkes, tahakküme boyun eğen, eğdiren herkes, yaşamını sorgulamadan sadece entegre olan buğday sapı gibi rüzgâr nereden eserse o yana savrulan herkes, kendi yaşamını değiştirmeden bir başkası adına vaatler yağdıran herkes, zaten bu sistem içinde kazanmış, değiştirmeyi değil sürdürmeyi görev edinmiş demektir.

Bizim bahsettiğimiz, kaybedenler için mücadele etmenin gerekliliği aslında. Üzerimize doğru gelen bu sistemin üzerine gitmek, önce ben sonra da benlerden biz olmak demek. Bu yüzden elini beline koymak gerekir. Bir motif gibi işlenerek yaşama dokunmak gerekir.

Bu sistemde kazandığını düşünerek yol alanlar gün gelip de “erkekliğime hakaret ettin” sopasında, yoksulluğu dört duvar arasında hayalet gibi gezen emeklerinin görünmezliğinde, oğlunu savaşa gönderen gururlu annenin eline bomba verip çocuğunu patlatan komutana öfkesinde “vatan sağ olmasın” deyişinde, her akşam kendi yatağında ızdırap çeken bedendeki karanlığın bitmeyeşinde, baba sevgisinin koca sevgisine satıldığı çocuğun korkuyla boşalan gözyaşlarında, salyalı ağızların, fırıldak bakışların, kadın üzerinden yükselen aşağılayıcı sözlerin karşısında sıkılan yumruğun her saklanışında anlayacaklar, anlayacaklar elbet. Çünkü erkek egemen dünyanın kadınlara sunduğu yaşam bu. Şimdi soruyoruz? Değiştirmeli miyiz?

Evet dediğimizde bu istek bize özgür bir yaşamı bu günden yaşamayı mümkün kılar. Benlerden biz olursak yaşam herkes için daha güzel bir hal alabilir. Bu yüzden kazananların dünyasını yıkalım ve kaybedenlerin kazanacakları özgür dünyayı yaratalım, bunun için elimizi belimize koyup, çemberi oluşturmamız ve büyütmemiz gerekir.

8 Mart’la birlikte dillendirdiğiniz bu motto özellikle sosyal medyada oldukça ilgi uyandırdı. Beklediğiniz neydi? Yoksa kadınlar zaten hâlihazırda elini beline koymak için mi bekliyorlardı?

Evet. 8 Mart’la birlikte kara mora boyadığımız Elibelinde bir anda daha çok duyulur, bilinir oldu. Anarşist Kadınlar olarak İstanbul’daki 8 Mart hazırlıklarımıza başlamıştık. Bilirsiniz “her gün 8 Mart” desek de yine de bugünün telaşı bir başka olur. İşte yine böylesine bir telaş sarmıştı her birimizi. Her yıl olduğu gibi bu yıl da gece yürüyüşümüz ve büyük kadın mitingimiz için toplantılar yapıyor, yoğunca bir koşturmaca yaşıyor, diğer yandan Elibelinde’yi olgunlaştırmaya çalışıyorduk.

Afişler yaptık; tarihte iz bırakan kadınların Elibelinde afişlerini. Emma Goldman, Louise Michel, Frida Kahlo, Ulrike Meinhof bunlardan bazılarıydı. Yüz ifadelerini özenle seçtik; cevval bir “bana bak” bakışı yakalamak için. Bunun dışında Elibelinde kadınının özelliklerini sıralayan başka afişler de tasarladık. Paylaşmacı ve dayanışmacı, doğanın bir parçası, devlete, iktidara, kapitalizme karşı, örgütlü Elibelindeler. Diğer yandan hazırladığımız şablonlarla sokaklara duvar yazılamaları, afişlemeler…

Bizim için sokak en güzel üretim alanıdır. Sokağa inerek farklı semtlerdeki kadınlara “sen de koy elini beline” dediğimiz bir video hazırladık. Kimisi şiddete, kimisi ev işlerine, kimisi esnek çalışma saatlerine, kimisi de tacize karşı elini beline koydu. Video için düşündüğümüz kurguda ayrıca filmin arka planında fısıldanan bir şarkı üzerine de çalışmıştık.

Akordeon, keman ve vurmalı çalgılar eşliğinde bir Elibelinde şarkısı yazdık, hep birlikte söyledik ve kayda aldık. Olmadı bir daha, bir daha, bir daha derken en içimize sinen eklendi videoya.

Sosyal medya bizim için her yerden kadınlara ulaşabileceğimiz bir alandı. “Koy elini beline” çağrısıyla internet üzerinden kadınları bu sürece katmak istedik. Beklentimizin çok daha üzerinde bir ilgi gördü. Her yerden kadınlar, 3 dakikada bir elini beline koymuş haldeki fotoğraflarını sayfamıza gönderdi. 7’sinden, 70’ine Diyarbakır’dan, Adana’ya, Çanakkale’den, Trabzon’a çağrımız duyulmuştu. Diğer yandan ardı sıra mesajlar geliyordu. Yani kadınlarda saklı olan ortaya çıktı adeta. Soruda belirttiğiniz gibi, kadınlar ellerini beline koymak için hâlihazırda bekliyorlardı. Biz sadece dokunduk.

8 Mart hazırlıkları hızla sürüyordu, Elibelindelerden yakalıklar, şablonlar, pankartlar hazırlanıyordu. En büyük avantajımız ise gece gündüz kullanabileceğimiz mora boyalı bir mekânımızın olmasıydı. En kalabalık sofralar, yan yana kurulu döşekler, sobada demlenen çayımız, şehir dışından gelen misafirlerimizle aynı yerde kara mora boyanarak iplere dizilen, çizilen, yazılan kuruması beklenen onlarca Elibelinde. Taksim Gece yürüyüşünün şiddetli yağmuruna, yasağına, TOMA’sına, polisine, kavgasına, Kadıköy’deki büyük kadın mitinginin ayazına, rüzgârına rağmen Elibelindeler Anarşist Kadınlar’ın elinden tuttu ve bizi bu yıl da büyük bir coşkuyla meydanlara savurmuş oldu.

Elibelinde kadınların kadın mücadelesi noktasında bundan sonraki istek ve hedefleri nelerdir?

“Sende bir el uzat bize gel yanımıza büyüsün bu dayanışma, üzgün değil öfkeli ol sen kader deyip geçme yaşama” sözleri, hazırladığımız videonun arka planında fısıldanan şarkının sözleri. En büyük isteğimiz, dayanışmayı büyütmek. Çünkü dayanışmayı büyütmenin erkek egemen sisteme karşı en güçlü direniş olduğuna inanıyoruz.

Kolektif bir yaşamın bugünden yapılandırılması ve bu sisteme rağmen yaratılması çok önemli. Anarşist Kadınlar olarak uzun yıllardır deneyimlemeye çalışıyoruz, birlikte üreterek ekonomik ve sosyal yaşamı, sistemin dayattığı alternatifler dışında dönüştürerek yeni bir yaşamın mümkün olabileceği fikrini ısrarla savunarak. Hedeflerimize gelince, doğa ve kadın ilişkisi bizim için oldukça önemli. Yaşamı savunmanın doğayı savunmak, beraberinde de kendi doğamızı savunmak olduğunu düşünüyoruz. Kırdan kente uzanan kooperatiflerle hem tüketim ihtiyaçlarımızı sağlama hem de birlikte üreterek sistemden yettiğince bağımsız bir yaşamı bugünden yapılandırmayı hedefliyoruz. Bu deneyimlerimizi aktarabileceğimiz yazılı ve sözlü bilgi paylaşımlarını oluşturmak da beraberinde düşündüğümüz hedeflerimizden. Elibelinde kadını, bizim isteklerimiz ve hedeflerimizle örtüşüyor. Çünkü tüm bunları gerçekleştirebilmek önce elini beline koyup “yetti be” demekten geçer.

Röportaj için çok teşekkür ediyoruz. Umuyoruz ki, Elibelinde kadınlar giderek daha da çoğalır; erkek egemenliğine, devlete, kapitalizme ve iktidarın her türlüsüne karşı mücadeleyi daha da büyütür.

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 17. sayısında yayımlanmıştır.

The post Benlerden Biz Olmak İçin Elibelinde appeared first on Meydan Gazetesi.