Suriye devletinin haber ajansı SANA, Suriye ordusu Doğu Guta’nın tamamının Suriye hükümetinin kontrolüne geçtiğini duyurdu.
Açıklamada, daha önce Duma’yı kontrolünde tutan grupların bölgeyi terk ettikleri belirtildi.

Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da bölgede bulunan 21 bin militan ve ailesinin tamamının tahliye edildiği belirtildi.

Ordunun zaferinin ABD, İngiltere ve Fransa’nın, Suriye ordusunun Doğu Guta’da kimyasal silah kullandığı iddiasıyla ülkeye saldırı düzenlemesinin üzerine gelmesi dikkat çekti.

The post Suriye Ordusu, Doğu Guta’nın Kontrolünü Sağladığını Duyurdu appeared first on Meydan Gazetesi.

Çok değil, bundan yaklaşık 1.5 yıl önceye gidelim. 2015’in yaz aylarında Suriye’de, TC-Körfez-Batı destekli rejim muhalifleri bir çok koldan yoğunlaştırdığı saldırılarla Şam yönetimini neredeyse köşeye sıkıştırmıştı. IŞİD tarafından işgal edilen Rakka’dan sonra, ülkenin kuzeyindeki İdlip kenti de bir başka cihatçı çete olan Fetih Ordusu’nca alınarak orada islami emirlik ilan edilmiş, yine muhaliflerin fiili başkenti addedilen Halep ise “düştü düşecek”ti. İşte Suriye savaşında ne olduysa ve olacaksa, 2015 yazından sonra oldu. Eylül sonunda rejime hava bombardımanı desteğiyle savaşa giren Rusya, bu süreçten itibaren dengeleri değiştirerek savaşın yeni bir hale geçmesini sağladı. Suriye’de bulunan hava ve deniz üsleriyle Suriye ordusunun sahada elini rahatlatan Rusya, öncelikle Şam ve Lazkiye kırsalının cihatçı muhalif çetelerden alınmasında kilit rol oynadı.

Rüzgar Nasıl Tersine Döndü?

2015 sonlarından itibaren girilen bu yeni halde, Rusya destekli Rejim-İran blokunun, ABD-Batı destekli Körfez-TC saflaşması karşısında Suriye savaşını adım adım domine ettiğini gördük. Musul-Rakka hattında tüm yoğunluğunu IŞİD’e sabitleyen ABD, Suriye’nin batısında özellikle Halep’te yoğunlaşan çatışmalarda sahayı fiilen Rusya-Rejim-İran blokuna bıraktı. Bunda ABD’nin IŞİD gündeminin yoğunluğunun yanı sıra, savaşın başından beri TC’nin de ajandasında bulunan “ılımlı muhalif” kavramının muammaya dönüşmesinin de payı vardı. Suriye savaşında özellikle TC ve ABD’nin Esad Rejimi’ni devirmek için sunduğu “ılımlı muhalifler” projesinin yaldızları her döküldüğünde, altından bir başka cihatçı çete çıktı.

Bu süreçte bir taraftan da ABD-TC arasında tampon bölge üzerinden başlayan ve YPG ile yükselen gerilim, bu devletlerin savaştaki ittifaklarını bulanıklaştırmaya başladı. Ağustos’ta TC’nin başlattığı Fırat Kalkanı adı altındaki işgal hareketi ise kısa bir süre ABD tarafından desteklense de, bu destek fiiliyatta uzun ömürlü olamadı. TC’nin Fırat Kalkanı’nda sahadaki müttefiki ÖSO bileşeni cihatçı çetelerin ABD askerlerine gösterdiği tepki sonrası, söz konusu operasyon bir TC projesi olarak ilerledi. Bu ilerleyişte de kuşkusuz TC’nin “Rusya özrü” sonrası yürüttüğü pazarlıklar sonucu, operasyon için aldığı icazetin payı vardı.

TC’nin Kırmızı Çizgileri Aşılırken

Bu pazarlıklarda TC, Suriye savaşındaki iki kırmızı çizgisinden biri olan Rojava konusunda prestijini kurtararak hiç olmazsa “zarardan kar etmeyi” amaç edindi. Diğer kırmızı çizgi olan Esad yönetiminin devrilmesi ise, savaştaki Rusya faktörü ve son olarak Halep’in tekrar Rejim kontrolüne geçmesiyle, savaşın söz konusu yeni halinde de işlerin bundan sonra Emevi Camii’nde şükür namazı kılma yönünde seyretmeyeceğini belli etmişti. Söz konusu pazarlıklar da belli ki, 2015 yazında “82. vilayet Halep” manşetleri atan devlet yanlısı basın ve yanlıları için bu ağır yenilgiyi dengeleme yönünde seyretti.

Halep’te desteklediği cihatçı çetelerin buradan çıkarılarak İdlip’e nakledilmesi konusunda ara bulucu olan TC, bu hamlesiyle Halep meselesine “insani” bir boyut kazandırmaya çalışırken diğer taraftan da, buradaki çetelerden bir kısmını pazarlıkların odağındaki El-Bab’a kaydırmaya çalıştı. Esas olarak TC’nin El-Bab hamlesindeki amacı ise, Rojava kantonlarının birleşmesine engel olmak için araya girmekti. Ağustos’ta başlattığı bu işgal hareketinin ortaya çıkmasını da tetikleyen, El-Bab’a komşu Menbiç’in SDG/YPG güçlerinin eline geçmesi idi. IŞİD kontrolündeki El-Bab’a SDG/YPG’nin yaklaşmasını önlemek, buradaki IŞİD çetesiyle çatışmayı zorunlu kılıyordu. Bu çatışmalarda TC önemli kayıplar vermeye başladı. El-Bab’da IŞİD ile yaşanan çatışmalarda TC, sahadaki vekili ÖSO’nun yetersiz kalmasıyla bordo bereli özel kuvvetlerden oluşan kara birliklerini bölgeye sevk etmişti. Kasım ayı içinde TC ile IŞİD arasında yaşanan çatışmalarda verilmeye başlayan kayıplar 20 Aralık sonrası artmaya başladı. Bu kayıpların TC ana akım medyasındaki verilişi ise 14 askerin öldüğü şeklindeydi. IŞİD’in internete koyduğu 2 TC askerinin yakıldığı video ise görmezden gelindi. Ancak videodaki görüntüler, aslen Rojava kantonlarının bileşmesini engelleyerek kırmızı çizgilerinden birini kurtarmak adına girilen Suriye’de TC’nin düştüğü durumu ortaya serdi.

Halep’te desteklediği cihatçıları çekmenin yanı sıra, Rusya’ya El-Bab’da IŞİD’i durdurma üzerinden verilen teminat sonrası yaşanan çatışmalar, bu cephede TC adına açık bir yenilgi görüntüsü verdi. Suriye savaşını iç politikaya tahvil etme refleksi ise bu yenilgiyi gizlemek için TC’ye fırsat vermişti. TV haberlerinde El-Bab cephesinde öldürülen askerler için yazılan “kahramanlık hikayeleri” bu fırsatın bir yönünü hayata geçirmeye yönelikti. Diğer taraftan ise, devlet yetkililerince El-Bab’taki askeri kayıplara atfen dillendirilen asimetrik savaş söylemi, bu ve benzeri yenilgilerin üstü kapalı bir kabullenişiydi.

Halep Yolu Moskova’ya Çıktı

Halep’in tamamen Rejim kontrolüne geçmesi sonrası gerçekleştirilen Moskova Mutabakatı, savaşın bundan sonra başka bir hale geçtiğinin ilanıydı. Diğer taraftan da, Moskova zirvesi öncesi gerçekleşen Ankara’daki Büyükelçi suikastı kimi kriz beklentilerinin aksine, Rusya’nın sahada elde ettiği askeri kazanımı diplomatik başarıyla taçlandırma fırsatı sundu. Aynı zamanda büyükelçi Karlov suikastı ile birlikte Rusya verdiği olumlu ve temkinli mesajlarla, uçak krizi sonrası geliştirdiği “itidalli” politikanın devamı olarak, Batı’yla yaşadığı krizlerle tecrit olma aşamasına gelen TC’ye yeni bir dış politika alanı açtı. Rusya, tüm bunları yaparken ise alt metinde “ipler benim elimde” mesajı veriyordu.

Rusya ve İran’la birlikte Suriye rejiminin garantör devletleri arasında yerini alan TC’nin Halep-Şam güzergahı hedefiyle çıktığı yol, tersi bir istikamette; Moskova’da sonlandı. Moskova Mutabakatı’nda ortaya çıkan bu fotoğraf, öte yandan TC adına fiilen Körfez-Batı blokunun, -en azından- ABD’de yeni yönetimin işbaşı yapacağı 20 Ocak’a kadar terk edildiğini gösteriyordu.

Diğer taraftan da verilen bu fotoğrafla TC’nin iç gündemine geçişkenlik arz eden Suriye politikasında, Halep savaşıyla yarı yolda bırakılarak -şimdilik- İdlip’te konuşlandırılan cihatçıların, coğrafyanın “Suriyeleşme” yolunda TC’ye nasıl bir fatura çıkaracağını ise ikinci Suriye savaşında göreceğiz.

Mercan Doğan

[email protected]

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 35. sayısında yayınlanmıştır.

The post “Suriye Savaşı’nda 2. Hal” – Mercan Doğan appeared first on Meydan Gazetesi.

Duvarlar, insanlık tarihinin başından beri ayırmış insanları birbirinden. “Düşman tehlikesi” var diyerek devlet önce teller çekmiş, tellerin yırtıldığı yerde de duvarlar çekmiş sınırlara. Milattan sonra 2. yüzyılda değerli sınırını dev surlar inşa ederek korumayı akıl eden Roma İmparatorluğu’ndan bugüne kadar gelmiş duvarların tarihi. Ancak ne Roma’nın dev surları ne “dünyanın en uzun savunma duvarı” olan Çin Seddi durdurabilmiş savaşları, yıkımları. Duvar var olduğu her yerde, devletin iktidarının anıtsal simgesi olmaktan başka bir şey olmamış.

İktidar hırsı bitmek bilmeyen devletlerin, inşa ettiği duvarlar da bitmemiştir. Yüzyıllar öncesinden bugüne; Zimbabwe’den Kore’ye, Yunanistan’dan Hindistan’a, Kuveyt’ten Suudi Arabistan’a kadar dört bir yana örmüştür devlet duvarlarını, hala da örmektedir. “Göçmen tehlikesi” var diyerek, “uyuşturucu ticareti” olduğunu iddia ederek…
Bugünlerde ise Türkiye Cumhuriyeti Devleti, yeni duvarlar çekiyor sınırlarına. Mardin’in Nusaybin ilçesiyle Rojava’nın Qamişlo kenti arasındaki sınır hattına ördüğü Utanç Duvarı’yla, bir halkı bölmek istiyor. Rojava’da inşa edilen özgür yaşamları, duvarlar ardına gizlemeye çalışıyor.
Brezilya: Yoksul Mahallelelere Duvarlar
Brezilya’nın en büyük kenti Rio de Janerio’da gecekondu mahallelerinin etrafına örülen duvarlarla, mahalleler şehirlerden yalıtılıyor. Brezilya hükümeti “eco-bariyer” denilen bu duvarlarla amaçlananın ormanları korumak olduğunu iddia etse de, gerçek aslında bu değil. Bu duvarlar, gecekondu mahallelerinde yaşayanların, şehrin zengin semtlerine geçişini engellemeyi amaçlıyor.
Gecekondu mahallelerinde polisin “uyuşturucu” bahanesiyle yaptığı operasyonlar, genellikle mahalle sakinlerinin ölümüne sebep oluyor. 2007’den bu yana 35 bin kişinin kaybolduğu Rio de Janerio’da yakın zamanda yaşanan bir örnek ise, bize tanıdık geliyor. Brezilya hükümetinin mahallelere uyuşturucu bahanesiyle düzenlediği operasyonlarda gözaltına alınan duvar işçisi Amarildo de Souza “kaybolduğunda” baş şüpheli polis oluyor. Rio de Janerio’nun yoksul mahallelerine örülen duvarlar, uyuşturucu diyerek-orman bahane edilerek, yapılmak istenen kentsel dönüşümün getirdiği yıkımın kendisi oluyor.

Mısır Sınırında Yer Üstünde Çelik Duvar, Yeraltında Su Tüneli

Mısır devleti 2010 yılında Gazze Şeridi’ne çelikten bir duvar örerek, Filistinlileri Mısır topraklarından yalıtmayı amaçladı. Bu duvar, İsrail ablukası nedeniyle tüm yaşamsal ihtiyaçlarını Mısır ve Gazze arasında açılan yeraltı tünellerinden sağlayan Filistin halkı için yaşamı gittikçe zorlaştırıyor.

1979’da yapılan “İsrail Barışı” kapsamında yapılan duvar, sınır hattı boyunca Mısır-Filistin arasındaki alış verişi engelleyerek, Filistin halkını çaresiz kılmayı amaçlıyor. Sayıları 800’e varan ve 25 bin Filistinlinin yaşamlarını devam ettirmesini sağlayan tünellere karşı İsrail zaman zaman hava saldırısı düzenlerken Mısır hükümeti de “tünel ekonomisi”ni engellemek için çelik duvarları toprak altına çekiyor. Gazze sınırı boyunca 11 kilometre uzunluğunda inşa edilen duvarları yerin 20 metre altına indiren Mısır devleti bununla da yetinmeyerek duvar boyuna bir de tünel hattı ilave ediyor. Akdeniz’den çektiği suyu bu tünellere vererek tünel ekonomisini olanaksız hale getirenlere karşı ise Filistinliler direnmeye devam ediyor. Sınırdaki bariyerleri ölmek pahasına da olsa yıkan Filistinliler, Mısır tarafına geçerek yaşamsal ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Filistinlilere bir dayatma olarak Refah sınırına örülen bu duvar, Filistinlilerin direnişine engel olamıyor.

“Orta Asya’nın Kürdistan’ı” Belucistan’a Duvar

Bir kısmı İran’da bir kısmı ise Pakistan’da yaşayan Beluciler de, aralarına inşa edilen bir duvarla bölünmek istenen bir halk. 2007 yılında İran-Pakistan sınırına inşa edilen 700 kilometrelik duvar, “Orta Asya’nın Kürdistan’ı” olan Belucistan’ı bölmeyi amaçlıyor. Göçmen kaçakçılığını, terörizmi ve uyuşturucu ticaretini engellemek için inşa edildiği öne sürülen duvarla asıl amaçlananın ise, iki farklı ülkenin sınırlarında yaşamakta olan Beluci halkını bölmek olduğu açık.

Yaşamları Yok Eden “Utanç Duvarı”

İsrail’in bundan tam 11 yıl önce yapımına başladığı ve inşaatı hala devam eden “Utanç Duvarı”, Filistin halkının varlığına yönelik saldırı tehdidini hala sürdürüyor. Bittiğinde toplam 708 kilometrelik bir beton yığına dönüşecek duvar, Filistin halkını dünyadan tamamen izole ederken ardında ise sömürüye karşı bilenen öfkeyi büyütüyor.
Bazı aileleri ikiye bölen duvar bazılarınınsa ekip diktiği toprağa ulaşmasını engelliyor. Duvar, yanından geçtiği yerleşim yerlerini kimsesiz bırakıyor, yaşamı yok ediyor. Her iki yüz metrede bir gözlem kulesiyle, elektrikli tel örgülerle, derin hendeklerle çevrili duvarın yakınlarında kimsenin dolaşmaması için uzaktan kumandalı silahlar kullanan İsrail devleti, bazı bölgeleri ise duvarı geçmek isteyenlerin ayak izlerini takip etmek için kumla kaplıyor.
İnşa edildiği her bölgede ailelerin parçalanmasına, yaşamların yok olmasına sebep olan bu Utanç Duvarı’na karşı ise hem İsrail hem de Filistin topraklarında bir direniş örgütleniyor. Yaşamları için direnen Filistinliler sömürüye karşı direnen İsraillilerle bir araya geliyor ve yok edilmek istenen bir halk için birlikte direniyor.
Yüzyıllardır Süren Bir İşgal: Barış Duvarları
İngiltere devleti Protestanların Kuzey İrlanda’daki nüfusunu arttırarak çatışmalara neden olup, kontrgerillayı silahlandırırken, Katolik halkının emeğine ve üretimine el koymak, bir halkı yok saymak istedi. Ve bunun için yaşanmış bir savaş sürecinin ardından, 1969 yılında Kuzey İrlanda’da, Belfast’ta bir duvar ördü. Uzun yıllar boyunca İrlanda’nın özgürlüğü için mücadele eden İrlanda Cumhuriyet Ordusu IRA’nın 1922 yılındaki ilk ayaklanmasından bu yana yaşanan çatışmalı sürecin ardından duvarı inşa eden İngiltere devleti, bize çok tanıdık gelecek bir şekilde bir “barış süreci”ne girişti.
Avrupa’nın en yoksul iki mahallesini birbirinden ayıran duvarın kaldırılması için 2012 yılında Uluslararası Barış Fonu oluşturulurken Belfast’taki bir halkın önüne çekilen duvar, son yüzyıl siyasetinin dönüm noktalarından oldu.

Kaçakçılığın Devamı İçin 1000 Kilometrelik Çelik Duvarlar

2009 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika sınırı arasındaki 3124 kilometrelik sınır boyunca ABD’nin kayıt dışı ekonomisini işlettiği stratejik noktalara inşa edilen 1000 kilometrelik çelik duvarların da diğer birçok duvar gibi “insan, mal ve uyuşturucu kaçakçılığını engellemek” amacıyla yapılacağı yalanını atmıştı dönemin ABD Başkanı George Bush. Meksika sınırı üzerinden her yıl beş yüz bin Meksikalının ve Güney Amerikalının kaçak yollarla ABD’ye girdiği ve ABD’de kaçak yaşayanların sayısının 11 milyonu bulduğu bir zamanda inşa edilen bu duvar, elbette ki kaçak çalışmak için göç etmek isteyenleri engellemek için yapılmıyordu.

Kaçak çalıştıkları için her türlü ücrete razı olmak zorunda bırakılan göçmenler, ABD ekonomisi için bir sorun teşkil etmiyordu. Çünkü kaçak işçi demek, ucuz(ve hatta neredeyse bedava) ve güvencesiz çalışmaya razı işçi demekti. Amerika-Meksika sınırına inşa edilen yüzlerce kilometrelik yol ise, ABD topraklarına gelecek yeni kaçakları engellemek için yapılıyordu evet. Çünkü inşa edilecek bu duvar, ardına hapsedilmiş her kaçak işçinin daha ucuz, daha güvencesiz ve en kötü koşullara bile razı olmasını sağlıyordu.

Yaşam Duvarların Ardına Sığmaz

Bugün devlet, Nusaybin’de yapımına başladığı duvarla Rojava’daki devrime perde çekmek istiyor. Çünkü Rojava’daki halk, yaşadığı coğrafyadaki devletlerin sınırına sığmıyor. Toplumsal devrimlere ne hudut çekilebilir ne de duvar örülebilir. Devletin duvarla yapmaya çalıştığı, anlamsızlaşan devlet sınırlarını, devlet iktidarını somut bir şekilde var etme çabası. Gri betonun sertliğiyle hissettirmeye çalıştığı, kaybolan devlet varlığı.

Rojava’daki toplumsal devrim, TC’yi de Suriye Devleti’ni de korkutmaya devam ediyor. İki devlet de devrimi yok etmek, kendi siyasi sınırları içerisindeki halklara göstermemek için ellerinden geleni yapıyor. Bu durumun bir parçası olarak “güvenlik” için diktikleri duvarları biliyoruz.

Batılı devletlerin sömürdükleri coğrafyalardan göç etmek zorunda bırakılan göçmenlerin önüne dikilen, özel güvenlikli AB duvarlarından biliyoruz. Filistinlilerin yaşamlarını sürdürebilmek için ihtiyaçlarını kaçak bir şekilde geçirdikleri tünellerin üstündeki Mısır duvarlarından biliyoruz. İrlanda›da özgürlüğü için mücadele eden bir halkı yıldırmak için, Belfast’ın ortasına dikilen duvardan biliyoruz. Daha ucuz ve kötü koşullarda işçi çalıştırmak için ABD-Meksika sınırına kurulan duvardan biliyoruz. Ama en çok da yaşamları yok edilen, yaşam alanları yok edilen Filistin halkının karşısına dikilen duvarlardan biliyoruz.

Ama bildiğimiz sadece bu duvarlar değil, bu duvarların karşısına dikilenlerin mücadeleleri de. Mısır’da kazılan tüneller, Brezilya’da yıkılan bariyerler, Meksika’da kesilen çitler, İrlanda’da duvarda patlayan yumruk ve Filistin’de duvarı yıkan direniş.

Biliyoruz, çit çekse de, yol geçirse de, duvarlar örse de devlet, ne duvarın iki tarafına bölünüp dağılırız, ne özgürlüğü haykırmaktan cayarız. Biz, Rojava ve Rojavalardaki devrimlerle duvarları yıkarız.

Merve Arkun
[email protected]

Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 14. sayısında yayımlanmıştır.

The post Korku Devlete Duvar Ördürür appeared first on Meydan Gazetesi.