The post ” “Atan Alır” Kuralının En Eğlenceli Olduğu Saha: Panyee ” – Furkan Çelik appeared first on Meydan Gazetesi.
]]>
Kalenin iki taş arası olarak belirlendiği ve atılan her şutun ardından “direk”, “gol”, “dışarıda” tartışmalarının patladığı günleri hatırlar mısınız? Ya da nefesimizi tutarak “pis burun” abandığımız bir penaltı sonrasında, şangırt diye inen camı, “Keseyim mi la topunuzu?” diye bağıran amcayı? “Gidin başka yerde oynayın!” diye bağıran teyzeyi? “At at at at” diye bağıran mahalle abisini? “Üç korner bir penaltı” kuralını? Bitiş düdüğü yerine geçen akşam ezanını? Adım alarak oyuncu seçmeyi? İşte o efsane mahalle maçları, çocukluğumuzun büyük bölümünü kaplamıştı.
Sokak futbolu hikayeleri şimdilerde oldukça azaldı. Özellikle siteleşen kentlere bakacak olursak; A blokta oturanlarla C blokta oturanlar arasında bir futbol maçı yapıldığını görmek mucizevi bir şey olurdu herhalde.
Çocukluğumda mahalle maçları yaptığım için birgün kendimi “şanslı” göreceğim aklıma gelmezdi. Ama gelinen noktada bu kültür, sistemin dejenerasyonuyla yitip gitmekte; biz şanslıymışız.
Mahalle maçı organize etmek kolay bir şeydi, topu olan bir çocuk ve kale direkleri oluşturabileceğimiz birkaç taş yeterliydi. Ama imkanlarını yaratıcılıklarıyla aşan, iki direk – bir toptan daha fazlasını hayal eden çocuklar da varmış meğer…
İşte Futbol oyununu kendileri yaratan Tayland’ın Koh Panyee köyü
Koh Panyee, sular üzerine inşa edilmiş evlerden oluşan, Tayland’a bağlı bir ada-köy. Balıkçılar tarafından kurulmuş köyün tek ekonomik faaliyeti de balıkçılık. Zamanla balıkçı ailelerinin yerleşmesiyle bir çocuk nüfusu da oluşmuş.
Hikaye biraz eski tabi, sene 1986… Panyee köyünün çocukları, okuldan ve tek oyunları olan tekne yarışlarından kalan bütün vakitlerinde, televizyondan futbol maçları izliyorlar. Futbol maçlarını çok seviyorlar, fakat aralarında daha önce bu oyunu oynayan kimse yok. İşin daha kötüsü, köyleri sular üzerine kurulu olduğu için, futbol oynayabilecekleri boş bir alan yok.
O sene 1986 Dünya Kupası Meksika’da gerçekleşiyor. Finalde Arjantin Almanya’yı 3-2 eleyerek Meksiko City’de kupayı kaldırıyor. Panyee köyünün çocukları da “onların birsürü stadı var, bizim de bir tane olmalı.” diyerek işe koyuluyor hemen. Üstelik binlerce kişilik tribünlere de ihtiyaçları yok, düz bir alan ve iki küçük kale onlar için yeterli.
Önce köydeki bütün boş tahtaları toplamaya başlıyor çocuklar. Sonra buldukları eski balıkçı sallarını tamir ederek birleştiriyorlar. Birleştirdikleri salların üzerine, buldukları tahtaları çakarak düz bir zemin oluşturuyorlar. Toprak saha kadar olmasa da, oluşturdukları zemin onların futbol oynayabilmeleri için yeterli. Bazı çivilerin çıkıntılı kalması ve tahta parçalarının ayaklarına batması onları pek de rahatsız etmiyor.
Denizin üzerine kurdukları bu tahta sahada “atan alır” kuralının ne kadar evrensel olduğunu gösteriyorlar bizlere. Ama bizim mahalledekinden farklı; bahçeye kaçan topu almak eziyet gibidir bazen, Tayland’lı çocuklarsa auta attıkları topu almak için denize atlayıp serinliyor.
Sürekli “atan alır” kuralını işlettikleri için, maçın ilerleyen dakikalarında oynadıkları saha su içinde kalıyor. Bu da onların hem “dar alanda” hem de “kaygan zeminde” topla daha iyi oynamalarını gerektiriyor. Futbol oyununu hiç bilmeden, sadece televizyondaki endüstriyel futboldan görmüş olan Panyee çocukları, bir süre sonra futbolda çok yetenekli hale geliyorlar.
Hatta Tayland’da katıldıkları bir futbol turnuvasında çeyrek finale kadar yükseliyorlar. Sağanak yağmur altında oynadıkları bu maçın ilk yarısında 2-0 geri düşüyorlar; su dolan kramponları onları yavaşlatıyor. Panyee takımı bir karar alıyor; kramponlarını çıkarıp çıplak ayak oynuyorlar. Durumu 2-2’ye getiriyorlar, ancak son dakika golüyle maçı kaybediyorlar. Onlar, o maçı kaybetmiş olsalar da; futbolun endüstriyel bir “yarış” değil, çok daha keyifli bir “oyun” olduğunu bizlere hatırlatan bir hikaye yaratmış oluyorlar.
Bu arada ezan okundu, hava karardı. Yazıyı bitirip eve yetişmem lazım. “Golü atan maçı alır” kuralı girdi devreye. Top önüme düştü, abanıyorum:
“Kahrolsun endüstriyel futbol, yaşasın sokak futbolu!”
Vurdum, gol oldu…
Furkan Çelik
Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 33. sayısında yayımlanmıştır.
The post ” “Atan Alır” Kuralının En Eğlenceli Olduğu Saha: Panyee ” – Furkan Çelik appeared first on Meydan Gazetesi.
]]>The post “İçme Suyunda Danışıklı Dövüş”- Özgür Benol appeared first on Meydan Gazetesi.
]]>1 milyon lira, bir dolum tesisi açmak için yeterli bir rakam. Türkiye’de ise 256 dolum tesisi var. Kimsenin mülkü olmayan suyu kaynaktan bedavaya doldurup, sonra hiçbir gideri olmayan bu hammaddenin fiyatında spekülasyonlar yapan, zamanı gelince suya fahiş zamlar koyan su şirketlerine güvenilemeyeceğini tahmin ediyorduk. Bu “dışkı” haberleri bizde “wikileaks” in yaptığına benzer bir etki yarattı. Medya tahmin ettiğimiz ve kimsenin şaşırmayacağı bir skandal haberini abartarak ve yükselterek duyurmaya başladı. Bu haber bizi şaşırtmadı. O zamana kadar damacanaların ne kadar kirli olabileceğini tahmin ediyor, fakat yine de kendimizi kandırmaya devam ederek temiz su içmek için damacana alıyorduk. UHT sütün faydası olmadığını tahmin ettiğimiz halde süt tükettiğimiz gibi. Bu haberi medyanın sürekli yükseltmesi ve “dışkı” kelimesini adeta insanları terörize etmek için ısrarla kullanması, kafamda soru işaretleri uyandırdı. Şimdilerde Sağlık Bakanlığı’nın her şey yolunda söylemleri medya tarafından kamuoyuna aktarılmaya başlansa da, bu haber şeyin yolunda olmadığını bize bir kez daha gösterdi. Bu haber ve devamında çıkan haberler dizimi ve saçmalıklarıyla dikkatimi çekti. Bu haberin bazı komik detaylarını paylaşırken, sizlere “damacana krizinin” medyada gördüğüm yansımasını kronolojik ilerleyişiyle kısaca aktarmak istiyorum.
Başlangıçta size bu haberin medyada en çok çıktığı tarihleri işaret etmek isterim, 22 Temmuz- 1 Ağustos gerçekten çok sıcak günlerdi ve ben tahminimce günde en az 3 litre su içiyordum –yani su satışlarının tavana vurduğu günlerdi. “Damacanalarda dışkı var” haberleri 22 Temmuz ve 25 Temmuz arası ana akım medyada “55 su firmasından sadece 14’ü temiz” sloganıyla sunuldu ve haber, tabiri caiz ise “patladı”. Bazı medya kuruluşları haberlerin sunumunu “en büyük firmalar bile kirli çıktı” şeklinde verdi. Medya, şirketlerin kaynaklarının yetişmediğinden dolayı kaçak “kuyu suyu” karıştırdığını iddia etti ve bunu suyumuza lağım karıştırıyorlar diye abarttı. Sanki su piyasası çok dürüstmüş gibi arıtma sistemi satanlara “halkın, damacana sulara güvenini yitirmesinden faydalanıyorlar” denildi. Akabinde bakanlık 28 Ağustos’ta yaptığı ilk açıklamada, 81 ilde denetlemeleri gereken toplamda 256 firmadan 4 tanesini ifşa etti. Bu firmalar isimlerini çok duymadığımız, marketlerde görmediğimiz firmalardı. Esas isimleri merak edilenleri ise 5 gün sonra açıklayacağını duyurdu. 5 gün sonra 15 firma daha açıklandı ve üretimlerinin durdurulduğu söylendi. Bakanlık bu firmalara 1 hafta müddet verdiğini, 1 hafta sonra tekrar bir denetim uygulanacağını, eğer damacanaları yine kirli çıkarsa bu sefer firmaların kapatılacağını söyledi. Bu arada haberler tam gaz devam etti, yasaklanan sular hastane sebillerinde görüldü, firmalar üretmese bile önceden doldurduğu damacanaları satmaya devam etti, Sağlık Bakanlığı suların yılda 4 kere denetlendiğini söyledi, ardından bakanlıkta üst düzey bir yetkili denetimin bakanlık merkezinde yapıldığını ve “denetlenen” damacana numunelerinin bakanlığa firmalar tarafından seçilip yollandığını itiraf etti. Bu arada yasaklanan firmalar bu işi 14 – 16 senedir böyle yaptıklarını dile getirip, bence gayet haklı bir şekilde “şimdi neden böyle oldu” diye sordular.
Medyada yayınlananlara uzaktan baktığımızda, küçük şirketlere karşı olan güvenin azalmış olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlarda nedense çok bilinen şirketlere ya da arkalarında büyük şirketler olan su şirketlerine güven duyabileceği yanılgısı oluştu. Halk da bu kanaatin oluşmasında sağlık bakanlığının saçma sapan açıklamaları ve medyanın başarılı (çakalca) yönlendirmesi önemli rol oynadı. Fakat hatırlamak gerekir ki; suyunda “dışkı” çıkan 41 şirketlerin içinde çok satan şirketler de vardı ve isimleri açıklanmadı. Medyanın yönlendirmesinden yola çıkarsak büyük şirketlerin 3,5 milyar liralık su piyasasındaki paylarını arttıracaklarını ve suyun daha da tekelleştirileceğini öngörebiliriz.
İzlediklerimden sonra benim aklımda kalanlar sattığı suların %75’i zehirli çıkan, cirosu 3,5 milyar lira olan damacana su pazarı, bu olayı olabildiğince büyüten bir medya, sular pis diyen ve pis şirketleri halka açıklamayan bir bakanlıktı. Dışkılı su satan şirketler şişe damacana doldurmaya devam etti. Marka değeri olan ve bakanlığın suyu pis dediği şirketler bakanlıktan temiz kağıtları alıp bu saçmalığı “temizlik raporu” diye gazetelerde yayınlattı. Medya hassasiyet gösterdi, bakanlık müdahale etti, 5 firma kapatıldı, halkın sağlığı güvene kavuştu… Yanlış anlamayın, sorun sistemin yanlış işlemesinde demiyorum sistemin kendisi “dışkılı”. Dünyada halkın suyu şirketlerden almaya zorunlu bırakıldığı her yerde buna benzer “skandallar” yaşanmakta.
2008’de dünyanın en büyük ve acımasız şirketi olan Wall Mart’ın doldurduğu damacanalarda da hem yüksek klor ve flor hem de suya katılan onca ilaca rağmen “dışkı” bakterileri bulunmuş, Wall Mart’ın birçok ülkede (çoğu gelişmiş Batı ülkeleriydi) “dışkılı” su sattığı ortaya çıkmıştı.
Size gerçeği söyleyeyim, suyun halka vurguncu şirketler tarafından satıldığı, işi halkı kandırmak olan bir bakanlığın bu vurguncu şirketleri denetlediği bir yerde, bizler göz göre göre daha çok “dışkı” tüketiriz.
Özgür Benol
Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 3. sayısında yayımlanmıştır.
The post “İçme Suyunda Danışıklı Dövüş”- Özgür Benol appeared first on Meydan Gazetesi.
]]>