Nuriye Gülmen: Hayır olmadı. Kadın olmanın getirdiği birçok zorlukla baş etmek zorundayız mücadele içinde. Devrimcilik gerçekten insana çok büyük bir güç veriyor. Düşünüyorum, kadın olduğum için farklı hissettiğim oldu mu diye, olmadı. Ama şunu söyleyebilirim, tutsakken onursuz şeyler dayatıldı bana.

Tuvaletimi hücrenin içinde yapmak mesela, bir erkek için daha az onur kırıcı gibi geliyor bana. Çünkü erkeğin tuvaletini herhangi bir yerde yapması daha meşru görülür. Kadının toplumun gözünde mahremiyeti vardır. Bu uygulamanın, bir kadının üzerinde daha onur kırıcı olduğunu söyleyebilirim. Uyku da benim için mahremiyettir. Hapishanede ve hastanede uyurken erkek gardiyanların sürekli gözetliyor olduğunu bilmek oldukça rahatsız ediciydi. Gerçi kadın olmama özel değildi tam olarak, modern hapishanenin doğuşundan bu yana bütün tutsaklar için var bu gözetleme meselesi.

Sen hapishanede, hastanede tutsakken burada ve yurt dışında birçok eylem gerçekleştirildi. Seni bu günlerde heyecanlandıran, sana güç veren bir an, bir olay yaşadın mı?

Hiç tanımadığım insanlardan gelen mektuplar, o mektuplarda yazanlar, beni hayatlarının içine aldıklarını görmek mutluluk vericiydi. Tanıdığım özgür tutsaklardan gelen mektuplar, direnişin gücünü bana tekrar hatırlattı. Dışarıda Kadıköy Süreyya Operası önünden yürüdüğünüz çok kalabalık eylemler oldu. İnanamadım. O insanların bizim için sokağa çıkmış olmasına inanamadım. Bin kişi vardı herhalde, çok kalabalıktı. Sokak görünmüyor, insanlar akıyordu. Avukatlarım eylem fotoğraflarını getiriyordu, çok şaşırıyordum. Gülsüm Anne’nin gözaltına alınışı ve “Berkin’in alamadığı ekmeği Nuriye ve Semih alacak, ben inanıyorum” deyişi… Bunlar bana güç verdi. Dışarıda yapılan her eylemden güç alıyorsun.

Hapishanede bir hekimin gelip “yanınızdayız” dediği oldu. Jandarmaların boşluğuna gelmiş, içeri girmiş. Sonra bir teknisyen geldi, “Siz Nuriye Gülmen misiniz?” diye sordu. Gardiyan benden önce “yok, hayır” dedi. Ben de “evet benim” diyince teknisyen “sizi takip ediyoruz” dedi gülümseyerek. Bunlar da güç veren şeylerdendi.

2000-2007 ölüm orucu süreçlerinde öyle koyu bir sansür vardı ki, benim kaldığım Numune Hastanesi’nin hücrelerinde özgür tutsaklar hücre hücre eridiler ve kimsenin haberi olmadı. Çok koyu bir sansür vardı ve insanlar o sansürü delebilmek için hayatlarını verdiler. Mutlaka güç aldıkları bir şey vardı. Direnişin kendisinden güç alıyorlardı, haklılıktan güç alıyorlardı. Bunlardan güç almayı biliyorsan, direnişin kendisine tutunmayı biliyorsan, diğer şeyler de seni besliyor. O süreci düşündüğümde, ben şımartılmış bir çocuk gibi hissediyorum şimdi kendimi. Düşünün hücre hücre eriyorsunuz, çok büyük acılar çekiyorsunuz ama devam ediyorsunuz. En başta direnişin kendisinden, sonrasında herkesin yaptığı en ufak şeyden bile güç aldım ben.

“Örgüt talimatıyla bir gün aç kalmam” demiştin. Bir şeyleri değiştirmek, yeniden yaratabilmek için mücadele etmenin gerekliliği kaçınılmaz. Direnişe tek başına başladın, ama örgütlendi ve büyüdü mücadelen. Örgütlü olmak nasıl bir şey?

Bizim direnişimizde kişiler olarak biz çok ön plana çıktık. Ben Nuriye Gülmen, açlık grevi yapıyorum. Ancak her hafta Kadıköy’de Süreyya Operası önünde eylemler yapılıyor ve başka birçok eylem. Yurt dışında eylemler yapılıyor. Dışarıda onlarca insan sesimizi duyurmaya çalışıyor. Bunları tek başıma nasıl organize ediyorum? Tabi ki bunlar bir örgütlülük işi.

Örgütlülük deyince insanların aklına illa bir “örgüt” geliyor, ki çok da korkunç bir şey değil örgütün kendisi. Örgütlü olmak demek, daha güçlü hareket etmek demek. Çok basit, karşımızdakiler çok güçlü araçlara sahipler ve saldırıyorlar. Bunu karşılayabilmek için örgütlü olmamız lazım, başka bir yol yok. Bir insan tek başına hiçbir şeydir, biyolojik ve varoluşsal yapısı itibariyle de bu böyle. İnsan tek başına ne doğada var olabilir ne de toplumda. Bir şekilde insanlar örgütlü olmak zorundadır; bunu unutmamak lazım. Ben öyleyim, Semih de öyle. Biz örgütlü olduğumuz sürece güçlüyüz ve özgür hissediyoruz.

Nuriye ve Semih için süreç nasıl devam edecek?

Bence buna odaklanmak gerekiyor. Semih’in tahliyesinin ardından benim de bütün o işkenceden, o ortamdan çıkmış olmam, insanlarda bir zafer havası yarattı. Çünkü mahkeme, özellikle benim için, hiç bırakılmayacakmışım gibi bir hava estirmişti. Ama sonuçta beni o işkence yuvasından söküp aldınız. Evet, bu büyük bir kazanım. Semih’in ve Acun’un beraat etmesi, bunlar önemli kazanımlar. Ama bu, direnişin tamamının kazanımı değil. Biliyorum, bugün açlık grevini bıraksam, kimse niye bıraktın demez. Ama bir irade savaşı var şuan, ben de bu irade savaşında bir taraf olarak bu savaşı devam ettirecek gücü kendimde buluyorum. Direnişi sürdürmek istiyorum. Çünkü vücudumdaki bu yıkıma ve diğer her şeye rağmen direnmek, bana yaşadığımız koşullarda huzurlu olabileceğim bir ruh hali veriyor.

Çok kötü şeyler oluyor bu ülkede. Zalim bir iktidar var karşımızda, faşizm var. Ve onun uygulayıcıları, kendilerini var edebilmek için halka karşı çok ciddi bir saldırı halindeler. Hal böyleyken direnmek dünyanın en onurlu işi, herkes direnmeli.

Asgari ücretin arttırılmasını mı istiyorsunuz? Direnmelisiniz. İnsanlar sürekli şikayet ediyor. Şikayet etmekle bir yere varılmıyor ki, bir şeyler yapmalısınız. Küçücük bebekler açlıktan ya da yetersiz beslenmeden yaşamını yitiriyor. Silikozis işçilerinin hikayelerini bilirsiniz. Ben gazetede gördüğümde neler hissettiğimi anlatamam. O kadar büyük bir öfke duyuyorum ki, işte o zaman “iyi ki direnişteyim” diyorum. Etrafımızda bunlar olurken direnişte olmak, beni gerçekten rahatlatıyor. Hep öyle olur ya, siz bir şey yaparsanız, mücadele içinde olursanız “en azından bir şey yapıyorum” dersiniz.

Bizim direnişimizin iktidarı sarstığını düşünüyorum. Direnişimiz güçlü bir barikat ve ben bu barikatı bırakmak istemiyorum. Sadece işimi kazanmak için değil. Bu barikat güçlendirilmeli. OHAL sürecinde bile bin kişinin yürüdüğü bir eylem çok çarpıcı. Bunu yaratan bir barikat var. Biz o barikatın arkasından çekildiğimiz an, bütün her şey çökecek. Hakkımızı verirler bırakırız, ama o zaman da mücadeleye devam edeceğiz.

Bunu insanlara anlatmayı çok önemsiyorum. Direniş devam ediyor, 300. günlere geliyoruz. Ben 34 kiloyum ve erimeye devam edeceğim. İlelebet “Nuriye Semih yaşasın!” diyemeyeceğiz, bunu söylememizin bir anlamı kalmayacak bir süre sonra. Zaferi gerçekten kazanmak için bir şeyler yapmak zorundayız, buna odaklanmalıyız. Her hafta yaptığımız şeyleri yapmayalım, 282. gündeyiz. “Sınıra gitmeden, o bilinçle bu işi başarabiliriz” duygusuyla çalışmalıyız. Zafer yakın, zafer avuçlarımızın içinde. Bunu hissetmeliyiz.

Önce işlerinizden atıldınız, işinizi geri istediğiniz için eylem yaptınız. Bu eylemlerde defalarca saldırıya uğrayıp gözaltına alındınız. Devlet bu gözaltılarla yetinmeyince tutuklandınız. Tüm bu yaşadıklarınızı nasıl görüyorsunuz?

İşten atılmamız bir sonuç. Baskılar, gözaltılar, işkenceler, tutuklanmamız; hepsi birer sonuç. Hepsinin bir nedeni var. Sonuç varsa neden de vardır. Neden, iktidarın halka saldırısı. Neden bu saldırı oluyor? Bu bir çelişkiden kaynaklı, egemenlerle halk arasındaki çelişkiden. Temel nokta o çelişki ve çelişkinin tarihsel bir yönü var. Tarihte birçok aşamadan geçen baskıların ve zorbalıkların her zaman sürdüğü bir sahnede, ancak bunların yöntem ve uygulamaları değişkenlik gösteriyor. Türkiye faşizmle yönetilen bir ülke ve bu gerçek her zaman vardı. Bu gerçeklikle düşündüğümüzde, böyle bir saldırıya maruz kalmamız olağandı. İşin doğası gereği böyle olacaktı. Direnişin karşılığı da daha fazla saldırı oldu.

İnsanların direnişimizi sahiplenmesi, tek başına işten atılma meselesi olarak bakmaması, sadece Nuriye Abla ve benimle yürüyen bir süreç olarak görülmemesi; işte bu gerçeklik. Herkesin sahiplenmesi ve kendi memnuniyetsizliklerinin de ifade ediliş biçimi olarak görmesi, direnişimizin meşruluğunu günden güne arttırdı. İktidarla, baskı ve zorbalıkla, katliamcılıkla mücadele edildiği gerçekliği ve farkındalığıyla süreç sahiplenildi ve böylelikle mücadele kanalı oluştu.

Direniş alanının çok kalabalık olmadığı zamanlarda, bir teyze her gün oradan geçiyor, bizi görüyordu. Arada bir bize dönüp “Yavrum sizi kim duyuyor?” diye sesleniyordu. Sonra destek büyüyüp açlık greviyle sonuçlanınca çok kalabalık olduk. O teyze sevinçle gülerek dedi ki “Başardınız ya, başardınız!” Bu artık bizim eylemimiz olmaktan çıktı.

Biz eylemimizi herkese, tek tek anlattık. Yanımızdan çok geçen giden oldu. Küçük hareketlerle, küçük eylemlerle ördük biz süreci. Eylemin büyüklüğü de o birikimden. O birikimi yaratabilmek içinse kararlı bir irade ortaya koymak gerekiyor. Bedel ödeme cüretinde olmak gerekiyor. Mücadeleye etmeye, direnmeye kararlıysa birisi, zaten o bedel ödenecektir. Bunu göze alması gerekiyor. Bunun anlık bir şey olmadığının, bir basın açıklaması yapıp gitmek olmadığının; tarihsel bir şey olduğunun herkes tarafından bilinmesi gerekiyor. Bu tarihin bize verdiği bir sorumluluksa ve bir direnişe başlamışsak, kazanımla sonuçlanması gerekiyor. En son şunu söylemeliyim: Kazandık biz. Birçok kazanımımız var. Ama neden işimizi de geri almayalım ki? O kadar bedel ödedik…

Dışarıdaki süreci takip edebiliyorduk, neler yaşadığınızı görüyorduk. Ancak içerideki durumunuza dair çoğu zaman bilgi alamadık. İçeride nelere maruz kaldınız?

O andan, tutuklanışımızdan itibaren daha da güçlendim. Çünkü kafamda daha da netleşti bazı şeyler; “Bir baskı var. Bu baskı ne için yapılıyor? Direnişi bitirmek için. Benimki inat değildi. İnadından vazgeçebilir insan. Biz ısrarcıydık. Bunu almamız gerekiyor, alacağız diyorduk. Bu bizim hakkımızdı. Bu ısrar bir düşüncenin, iradenin ürünü olduğu için, en önemlisi bir inancın ürünü olduğu için vazgeçirmeye çalışıyorlar. Bu baskılar varsa ben kazanmaya doğru adımlar atıyorum demektir.” Bu bana güç verdi. İktidarın, egemenlerin direnişe karşı yaptığı bir saldırıydı bütün süreç kısaca.

Mahkemenin tahliye kararını bekliyor muydunuz? Bu kararda ne etkili oldu?

Tahliye olmam herkes için şaşırtıcı oldu. Benim için şaşırtıcı olan kısım, tahliye olmam değildi. Ben tutuklandığımdan beri içeri, dışarı diye ayrım yapmadım. Direniş sürüyordu benim için. Hep bir bağ kurdum. Bu yüzden, tahliye olmamın olumlu veya olumsuz bir etkisi yoktu benim açımdan. Şimdi baktığımızda, tahliye olmamı direnişin bir kazanımı olarak görüyoruz tabi ki. Ancak bizim açlık grevimizin bitmesi için talebimizin gerçekleşmesi lazım. Biz şu an öncelikli olarak “Nuriye Hoca zorla müdahale tehdidi altında, serbest bırakın!” diyeceğiz, ama temel noktamız yine “Emekçilerin işlerini geri verin, KHK’ları iptal edin.” demek olmalı. Biz tutsakken işimizi verselerdi açlık grevi bitmiş olacaktı. Emekçilerin direnişi devam edecek. Dünyanın başka yerlerinde yapılan baskılara karşı da bütün halkların, dünyada emeğiyle geçinen bütün insanların direnişi devam edecek; ta ki zulüm bitene kadar, açlık bitene kadar…

Nuriye ve Semih için süreç nasıl devam edecek?

Kısa vadede ne aşamadayız? Anlıyoruz ki, Nuriye Hoca şu anda benden daha sıkıntılı bir durumda. Bu sebeple bu kadar tedirgin oldular, bir hastaneden kendilerinin daha kolay ulaşabilecekleri başka bir hastaneye götürdüler. Gerçi açlık grevinde kime ne olacağı belli olmaz. Ben de şimdi konuşuyorum ama sonra enerjim düşüyor, yorgun oluyorum. Ruh halim hep aynı, ama fiziksel açıdan değişiklikler oluyor. Sağlığımız sürekli değişken.

“Süreç nasıl ilerliyor”dan önce, “nereye kadar” sorusuna bakalım. Bir karanlık var mı ortada, var. Her türlü bedeli göze aldık dedik mi başlarken, dedik. Söylediğimiz şey neydi? İşimizi istiyoruz, talebimiz çok net, eylemimizin nihai amacı bu. Bu eylemin amacına ulaşabilmesi için mücadele etmeliyiz, Nuriye Hocanın da böyle düşündüğünü biliyorum.

Sonrasında iki tane ihtimal var. Kazandık -bunu bir yere koyalım-. Onun dışında iki ihtimal var. Birinci ihtimal, işimizi geri alırız; ki benim inandığım seçenek bu. Mücadeleye, direnişe inandığım için bana en yakın gelen seçenek.

Tabi işimiz geri verilmediğinde de kazanacağız -bunu da ayrı bir yere koyalım- ama vermediklerinde ne olur? Sakat kalacağız. O sürecin ne getireceğini söylemeyeyim, duygusal açıdan etkilenebilecek insanlar var. Ama biz kararlıyız. Bu direnişle ilgili Tayyip Erdoğan diyordu ki; “İki terörist öğretmen için dünyayı ayağa kaldırıyorlar.” Bu bizim irademiz, ne zaman bitip bitmeyeceğini kararlılığımızla belirleyeceğiz. Ben kazanacağımıza inanıyorum. Hiçbir zaman umutsuz olmamalıyız. Arada küçük yenilgiler ya da kazanımlar olsa da, nihai bir zaferimiz olacak. Haklıyız ve biz kazanacağız.

Sizinle dayanışma gösteren herkese yönelik bir baskı süreci işletildi. Adınızı telaffuz etmemizi bile yasakladılar. Bu yasaklamalara karşın NuSe diye bir dayanışma süreci örüldü. Bu süreç de dahil olmak üzere, dayanışmaların direnişe etkisi nasıl oldu?

Bir kültür yaratılmış, bir direnme kültürü. Hem de böylesi bir süreçte, böyle bir kararlılıkla herkesin ortaklaşabilmesi, iktidar açısından çok tedirgin edici bir şey. Avukatım anlattı dışarıdaki süreci. NuSe yazılamalarını, çekilen videoyu da öyle gördüm. Çok güzeldi hepsi, çok mutlu oldum. Yapanların emeğine sağlık. Uzun zamandan beri çok nadirdir bu uzunlukta bir direnişin, bu kadar inişli çıkışlı olup hala büyüklüğünü koruyabilmesi, hala insanlar tarafından yapılan eylemlerle sahiplenilmesi, birinin dayanışma için bir şeyler yapma isteği ve en önemlisi yapma gerekliliği hissetmesi çok önemli. Bir insan için bir şeyler yapabilirsiniz. Bunu birkaç kere de yapabilirsiniz. Biz bir iradeyi ortaya koyarak ve bedel ödeme cüretini göstererek o alana çıktık zaten, orada ilk gün tutuklanabilirdik, orada ölebilirdik, kafamızın kırıldığı gözümüzün morardığı oldu. Nuriye Ablayla iki ay boyunca topalladık biz. Birbirimize tutunarak yürüyorduk ama yine de gidiyorduk alana. İşte böyle bir durumda dayanışma daha önemli hale geldi, büyüdü ve biz de büyüdük.

Bize vakit ayırdığın için teşekkürler, direnişinizi dayanışmayla selamlıyoruz.