KENDİNİ SAVUNMA

Anarşistler her türlü şiddete karşıdırlar; bunu herkes bilir. Şiddetin insan ilişkilerinden soyutlanması Anarşizmin temel dayanağıdır. Bu jandarma’nın herhangi bir müdahalesi olmadan, bireyin özgürlüğüne dayanan bir yaşamdır. İşte bu nedenle biz, işçilerin kendilerinin sömürülmesini [kabullenmeye] mecbur kalmaları için –hatta onları sömürmek patronların çıkarlarına olmadığı zamanlarda onları boştagezer ve aç bırakmak için, jandarmanın korumasına dayanan kapitalizmin düşmanlarıyız. İşte bu nedenle, biz toplumun zorbaca ve şiddetle örgütlenmesi olan Devlet’in düşmanlarıyız.

Ama eğer onurlu bir insan çıkıp da, [sadece] elinde bir sopa [varken] arzularını başkalarına silah zoru ile dayatan birisiyle, bunun [bu yaptığının] adaletsiz ve şeytanca olduğunu tartışmanın aptalca ve kaba olduğunu inandığını belirtirse; bundan muhtamelen bu centilmenin kendisine dayak atılmasına, ve kendisini savunmak için daha şiddetli araçlara başvurmadan başkalarının iradesine kendini tabii kılınmasına müsade edeceğini çıkarsamak mantıksal mıdır?

Şiddet, ancak kendini ve başkalarını şiddete karşı savunmak gerekli olduğunda savunulabilir. Gerekliliğin sona erdiği yerde suç başlar …

Köle her zaman geçerli bir savunma durumundadır, ve bu nedenle onun patrona, zulüm yapana karşı uyguladığı şiddet her zaman ahlaki olarak savunulabilir; ve [bu] yanlızca insan çabası ve insan ıstırabından meydana gelen en iyi ve en ekonomik kullanım gibi şeyler gözönüne alınarak kontrol edilmelidir. [01]

Aynen aramızdaki en iyilerimizin sahip olduğu gibi, samimi bir şekilde genel iyilik’den [etkilenerek] hareketlenen başka bazı insanlar, partiler ve düşünce okulları vardır. Fakat Anarşistleri diğerlerinden ayıran şey gerçekte onların insan ilişkilerindeki şiddete [karşı] olan nefretleridir … Ama o zaman, Anarşistlerin, ilan edilmiş nihai amaçlarına ters olmasına rağmen, neden bugünkü (Faşizme karşı) mücadelede şiddeti savundukları ve kullandıkları sorulabilir. Bu eleştiriler o kadar ileri bir noktaya varmakta ki, çok azı iyi niyetle ve çoğunluğu kötü niyetle [olmak üzere], bazıları Anarşizmin ayırd edici özelliğinin gerçekte şiddet olduğuna inanmışlardır. Soru sıkıntı verici gibi gözükebilir, ama bir kaç kelime ile cevaplanabilir. İki insanın barış içinde yaşaması için her ikisinin de barışı arzulaması gerekir; eğer birisi diğerini, kendisi için çalışmaya ve hizmet etmeye mecbur kılmak amacı ile şiddet kullanmakta ısrar ederse, işte o zaman diğeri, insan olarak onurunu korumak ve sefil bir köle durumuna düşürülmemek istiyorsa, barışa olan düşkünlüğüne rağmen uygun araçlarla güce karşı koymaya mecbur olacaktır. [02]

SİYASİ-EKONOMİK DEVRİM

Hükümete karşı mücadele son kertede fiziki ve maddidir.

Hükümetler yasa yaparlar. Bu nedenle, yasayı yürülüğe koymak için maddi güçlerini (polis ve ordu) kullanmak zorundadırlar, aksi takdirde ona [yasaya] sadece isteyenler itaat edecektir; ve [bu durumda da] bu artık yasa olmayacak, herkesin kabul ya da reddine açık bir öneriler manzumesi olacaktır. Hükümetler bu güce sahiptirler, ve kendi gücünü sağlamlaştırmak için olduğu kadar; emekçileri baskı altında tutarak ve sömürerek, yönetici sınıfların çıkarlarına hizmet etmek amacıyla da, bunu [bu gücü] yasa aracılığı ile kullanırlar.

Hükümetin zulmünün karşısındaki tek sınır, insanların kendi kendilerine buna karşı çıkma yetisine sahip olduklarını gösterdikleri güçleridir.

Çatışma açık ya da örtük olabilir; ayaklanma tehlikesi ile karşılaşıldığı zamanlar hariç, hükümet memnuniyetsizliği ve halk direnişini dikkate almadığı için, [çatışma] her zaman vardır.

İnsanlar ayak sürüyerek [de olsa] yasaya uyduklarında, ya da protestoları zayıf ve kelimelerle sınırlıyken, hükümet kendi çıkarınca çalışır ve insanların gereksinimlerini gözardı eder; protestolar canlı, ısrarlı ve tehditkar olduğunda ise, anlayışının az ya da çok olmasına bağlı olarak, [hükümet] ya taviz verir ya da bastırma yoluna gider. Eğer hükümet taviz vermezse bu insanların ayaklanmasına yol açacağı için; ve [aksi durumda] da, yani eğer hükümet taviz vermenin önünü açarsa, yine insanların kendilerine olan güveni artacağı ve giderek daha fazla taleplerde bulunmaları, ve özgürlük ile otorite arasındaki uyuşmazlık iyice açık bir hale gelip, şiddet içeren mücadelenin işin içine girmesi kaçınılmaz olduğu için, ayaklanma hep olacaktır.

İşte bu nedenle, [ayaklanma] olduğu zaman insanların zaferle çıkması için, ahlaki ve maddi olarak hazırlanmak gerekir.[03]

Her ne kadar şiddetin kendisi bir şeytan olsa da, bu devrim zorunlu olarak şiddet içerecektir. Bu şiddet içerecektir, çünkü insanlığın büyük bir kısmını hizmetkarlık altında tutmak için kullanılan çok daha büyük ve kalıcı şiddete son vermenin tek yolu geçici ve devrimci şiddettir. [04]

Burjuvazi (Üst Orta Sınıf – kapitalist sınıf) asla mücadele etmeden kendisinin tasfiyesi edilmesine müsade etmeyecektir; ve yasal olmayan araçlarla yasal düzenin ihlal edilmesine, yani coup de force [güç kullanımı kaynaklı şiddetli bir darbe, saldırı] başvurmak zorunda kalınacaktır. [05]

Biz de bu şiddet içeren mücadele gereksiniminden son derecede mutsuzuz. Sevgiyi kutsallaştıran, ve insanlar arasında anlaşma ve sevginin mümkün olduğu bir toplumsal durumu başarmak için mücadele eden bizler; yönetici sınıfların şiddetine karşı kendimizi şiddet kullanarak savunma mecburiyetinde kalan bizler, herkesten daha çok acı çekmekteyiz. Ama bu, insanlığa eziyet eden, her gün yaşanan acıları ve vahşice kasaplığı sona erdirmenin tek yoluyken, özgürleştirici şiddetten vazgeçmek; onaylamadığımız sınıf karşıtlıklarını [ing. antagonisms] ve onlardan kaynaklanan şeytanlıkları görmezlikten gelmek olacaktır. [06]

Biz ne bir şeyi zorla uygulatırız, ne de şiddet kullanılarak yapılan dayatmalara teslim oluruz.

Biz hükümete karşı şiddet kullanma eğilimindeyiz, çünkü hükümet tarafından güç kullanılarak köleleştiriliyoruz. Biz mülk sahiplerini mülksüzleştirme eğilimindeyiz, çünkü onlar güç kullanarak hammaddeleri ve insan emeğinin meyveleri olan refahı ellerinde tutuyorlar, ve onu [şiddeti] kendi çıkarları için diğerlerini çalışmaya zorlamakta kullanıyorlar.

Kendi iradesini dayatmak ya da diğerlerinin emeğini sömürmek, gerekli araçları elinde bulundurmak veya tekrar ele geçirmek amacıyla kim güç kullanırsa, biz de güç kullanarak direneceğiz.

Devrimde kendini kitlelerin üstünde yükseltmek isteyen her güce, her “diktatörlüğe” veya (Komünistler veya Faşist) “bileşenine” karşı direneceğiz. Ve nasıl iktidara gelmiş olursa olsun, eğer cumhuriyetle insanları itaat ettirmek için yasalar yapan, askeri ve cezai güçlerini kullanan bir hükümet [ifade ediliyorsa], nasıl monarşiye karşı savaşıyorsak, cumhuriyete karşı da savaşacağız.

Güce karşı savunma amacı ile güç kullanımının geçerli olduğu bu durumlar haricinde, biz her zaman şiddete karşıyız, ve özbelirleme [kendi kaderini tayin hakkı, ing. self-determination] taraftarıyız.[07]

TOPLUMSAL DEVRİM

Şeytandan kaçınma ve onu yoketme amacı ile uyuşmaması nedeni ile teorik olarak; ve insan dayanışmasının ve bundan kaynaklanan zayıf ve baskı altında olanı savunma görevinin reddedilmesi nedeni ile pratikte ahlaki olarak; her tür olası ve uygun yoldan şeytana karşı “aktif” bir şekilde direnç göstermemenin manasız olduğunu daha önce binlerce defa tekrar ettim. Şiddetle doğan ve şiddetle varoluşunu sürdüren bir rejimin bunu karşılayacak uygun bir şiddet olmadan yıkılabileceğini sanmıyorum; ve [aksini savunanların] ya aptal ya da zulüm edenlerin kendi amaçlarıyla uyumlu şekilde yasaları değiştirebileceği yasallığına güvenen aldatılmışlar olduğunu düşünüyorum. Ama insanlar arasında barışı, herkes için adalet ve özgürlüğü amaçlayan bizler için, şiddetin özgürlüğün kazanıldığı anda –yani savunma ve güvenliğin artık tehdit altında olmadığı bir noktada– sona erdirilmesi gereken hoş olmayan bir gereklilik olduğuna; aksi takdirde ise insanlığa karşı bir suç haline geleceğine, ve yeni baskıların ve adaletsizliklerin kaynağı olacağına inanıyorum. [08]

Biz ilke olarak şiddete karşıyız, ve bu nedenle de toplumsal mücadelenin olabildiğince insani yürütülmesini arzularız. Ama bu bizim onun daha az belirgin, daha az derinlikte [ing. throughgoing] olmasını arzuladığımız anlamına gelmez; aslında yarım [uygulanan] tedbirlerin sadece mücadeleyi uzatacağına, kaçınmak istenen şiddet biçimini daha da cesaretlendirirken, onu [mücadeleyi] etkisizleştireceğine inanıyoruz. Bu süregiden ve olası saldırılara karşı kendini savunma hakkımızı sınırlamamız anlamına gelir. Bize göre tahakküm altındakiler her zaman geçerli bir savunma durumundadırlar ve ateş açılmadan ayaklanma konusunda tamamen haklıdırlar; ve saldırmanın genellikle en iyi savunma olduğu gerçeğinin de tamamen farkındayız …

Üstesinden gelindiğinde yenilene karşı intikam, hiç bitmeyen bir nefret, acımasızlık anlaşılabilir tepkilerdir; ve hatta çatışmanın en ateşli zamanında, onuru acımasızca çiğnenenler ve en derin duyguları ayaklar altına alınanların [bu yaptıkları] bağışlanabilir. Ama vahşi, insani olmayan duyguları mazur görmek ve bunu bir ilke seviyesine yükseltmek, onları hareketin bir taktiği olarak tavsiye etmek (aynen Faşistlerin yaptığı gibi) hem şeytanidir, hem de karşı-devrimcidir.

Bizim için devrimin anlamı bir zorbanın başka bir zorba ile, onun [uyguladığı] tahakkümün bizimkiyle yer değiştirmesi değildir. Biz insanın maddi ve tinsel gelişmesini, yenen ile yenilen arasındaki tüm ayrımların ortadan kalkmasını, tüm insanoğlu arasında candan bir kardeşliğin sağlanmasını istiyoruz –bu olmadan tarih, aynen geçmişte olduğu gibi, gerçek ilerlemenin zararına ve yenilenden hiç de az olmamak üzere yenenin de, yani tüm herkesin zararına olacak şekilde tahakküm ile isyanın birbirini takip edip durması şeklinde sürüp gidecektir. [09]

Düşmanın şiddetine direnmek için şiddetin gerektiği oldukça açıktır; ve eğer insanlığın büyük bir kısmının etkisi altında bulunduğu bugünkü örtülü kölelik durumunun devam etmesini ve daha da kötüleşmesini arzulamıyorsak, onu [şiddet kullanımını] desteklemeli ve hazırlanmalıyız. Ama şiddet kendi özünde hiçbir ülkü ışığı kalmadan ve hiçbir faydalı sonuç elde edilmeden, devrimi vahşi bir mücadeleye dönüştürme tehlikesini barındırır; ve işte bu nedenle, hareketin ahlaki amaçları ve şiddeti kesin gereklilik sınırları içinde yapma gereği ve görevi vurgulanmalıdır.

Biz şiddetin biz kullandığımızda iyi, başkaları bize karşı kullandığında kötü olduğunu söylemiyoruz. Biz şiddete inananların talepleri karşısında, kendisini ya da diğerlerini savunmak amacı ile kullanıldığında şiddetin geçerli, iyi, “ahlaki” ve aynı zamanda bir görev olduğunu; [ama] eğer diğerlerinin özgürlüklerini ihlal etmeye hizmet ederse şeytani ve ahlaksız olduğunu söylüyoruz …

Pasifist değiliz, çünkü barış her iki tarafça istenmedikçe mümkün değildir.

Biz şiddetin savunma amacı ile, ama yanlızca savunma amacı ile kullanılmasının bir gereklilik ve görev olduğunu düşünüyoruz. Ve biz [bunu] sadece doğrudan, ani, fiziksel saldırılara karşı bir savunma anlamında değil, aynı zamanda da insanları hizmetkar konumunda tutmak için güç kullanan tüm kurumlara karşı savunma anlamında kullanıyoruz.

Faşizme karşıyız ve onun şiddetine daha büyük bir şiddetle karşı çıkarak gücünün zayıflatılmasını arzuluyoruz. Ve her şeyin ötesinde, kendisi kalıcı şiddet [demek] olan hükümete [devlete] karşıyız. [10]

Bana göre şiddet kendini savunmanın ötesinde de geçerlidir, [yani] bize karşı kullanıldığında da geçerlidir, ve bunu protesto etmemizin hiç bir bahanesi yoktur. [11]

DEVRİMDEN SONRA

İnsanların sözde yetersizliği konusunda, biz kendimizi eski zorbaların yerine geçirme şeklindeki bir çözümü (Komünist ve Sosyalistlerin yaptığı gibi) önermiyoruz. Ancak özgürlük veya özgürlük için mücadele, özgürlüğün okulu olabilir.

Ama diyeceksiniz ki, bir devrimi başlatmak ve onu sonuçlandırmak için silahlı olan bir güç [zor] gerekecektir. Bunu kim inkar ediyor ki? Ama silahlı güçler ya da birçok silahlı devrimci gruplar, eğer insanları özgürleştirmeye hizmet ederlerse ve otoriter bir hükümetin tekrar ortaya çıkmasını engellerlerse, devrimci bir görev yapmış olacaklardır. Ama belirli bir toplumsal örgüt biçimini ya da belirli bir partinin programını dayatmak amacıyla kullanılmak için hazırlanmışlarsa, onlar tepkinin araçları olacaklardır ve kendi başarılarını bizzat yok edeceklerdir … [12]

Şeylerin gerekliliği itibari ile [doğası itibariyle], bir şiddet eylemi olan devrim, şiddetin ruhunu sönümlendirmekten ziyade geliştirme [arttırma] eğilimindedir. Ama Anarşistlerce anlaşıldığı şekli ile devrim, en az şiddetli olanıdır; hükümet ve Burjuvazinin [şiddetine] karşı koymak için [kullanılan] güç kullanma gereksinimi sona erer ermez, tüm şiddeti durdurmayı amaçlar.

Anarşistler şiddeti sadece geçerli [geçerliliği savunulabilir] bir savunma aracı olarak kabul ederler; ve eğer bugün şiddetin tarafındaysalar, bu tamamen kölelerin her zaman geçerli bir savunma durumunda olduğuna inanmalarındandır. Fakat Anarşist ülkü şiddet faktörünün ortadan kaldırıldığı bir toplum içindir; ve onların bu ülküsü fiziksel bir eylem olarak devrimin geliştirme eğiliminde olduğu intikam ruhunu sınırlamaya, düzeltmeye ve ortadan kaldırmaya yardım eder. Ne olursa olsun, çözüm asla şiddetin hükümet veya diktatörlüğün elinde örgütlenmenmesi ve konsolidasyonu, yani kaba kuvvet ve polis –ve ordu– güçlerinin otoritesinin kabul edilmesi değildir. [13]

“PASİF DİRENİŞ”E KARŞI

… Teröristlerin yaptıklarının tersi olan, başka bir hata Anarşist Hareketi tehdit etmektedir. Kısmen son yıllarda şiddetin istismar edilmesine tepki olarak, kısmen de hristiyanlık fikirlerinin yansımasının bir sonucu olarak, ve her şeyin üstünde de popülaritesini ve prestijini yazarının zekası ve yüksek ahlaki niteliklerine borçlu olan Tolstoy’un mistik öğretilerinin [etkisi ile]; Anarşistler temel ilkesinin saldırgana zarar vermektense bireylerin kendilerinin ve diğerlerinin cezalandırılmasına ve hor görülmesine razı olması olduğu, pasif direnişe ciddi derecede önem vermeye başladılar. Bu “pasif anarşi” olarak adlandırılan şeydir.

Benim yararsız ve zararlı şiddetten kaçınmamdan hayal kırıklığına uğrayan bazılarının benim Tolstoycu eğilimler gösterdiğimi belirtmeleri nedeniyle bu fırsatı kullanarak belirtiyorum ki, bence bu doktrin ne kadar fedakarca gözükürse gözüksün, aslında içgüdülerin ve toplumsal görevlerin bir yadsımasıdır. Bir adam, eğer çok iyi bir … hristiyansa, elinin altındaki her türlü silahı kullanarak kendini savunmazsa her tür kışkırtmadan zarar görebilir, ve hala bir ahlak adamı olarak da kalır. Ama eğer diğerlerini savunmak için hiç bir çaba harcamadan onların cezalandırılmasına –bilinçsizce olsa bile– müsade ederse, bu halde pratikte en aşırı egoist olmayacak mıdır? Örneğin, eğer o bir sınıfın mutlak sefillik [koşullarına] düşürülmesini, saldıranın kanının dökülmesindense insanların istilacılarca boğazlanmasını, insanın yaşamının ya da hürriyetinin çiğnenmesi gerektiğini tercih ederse?

“Pasif Direniş”in etkin bir silah olduğu durumlar olabilir, bu durumda en iyi silah olacaktır; çünkü [bu] insanın acı çekmesi [açısından] en ekonomik [yöntem] olacaktır. Ama çoğunlukla, “pasif direniş”i öne sürmek yanlızca zulmedenlerin [hissetikleri] isyan korkusunu yatıştırmaya hizmet eder, ve bu nedenle de tahakküm altında olanların amacına ihanet eder.

Her ikisinin de mistik olması açısından, hem teröristlerin hem de Tolstoycuların, az veya çok benzer sonuçlara varmaları ilginçtir. İlk bahsedilenler [teröristler], ülküleri zafere ulaştığı müddetçe insanlığın yarısını yoketmekten çekinmeyecektirler; sonrakilerse [Tolstoycular], ilkelerini ihlal etmektense tüm insanlığın büyük bir acının boyunduruğu altında kalmasına razı olacaklardır.

Ben kendi adıma bir insanı kurtarmak için dünyadaki tüm ilkeleri çiğneyebilirim; buysa aslında şu ilkeyle [ilgili bir] sorundur, bence tüm ahlaki ve sosyolojik ilkeler şu tek bir ilkeye indirgenmektedir: insanlığın iyiliği, tüm insanlığın iyiliği. [14]

Notlar:

[01] Umanita Nova, 25 Ağustos, 1921.
[02] Pensiero e Volontá, 1 Eylül, 1924.
[03] Programma Anarchico, Bologna, Temmuz 1920.
[04] Umanita Nova, 12 Ağustos, 1920.
[05] Umanita Nova, 9 Eylül, 1921.
[06] Umanita Nova, 27 Nisan, 1920.
[07] Umanita Nova, 9 Mayıs, 1920.
[08] Pensiero e Volontá, 16 Nisan, 1925.
[09] Fede!, 28 Ekim, 1923.
[10] Umanita Nova, 21 Ekim, 1922.
[11] Il Risveglio, 20 Aralık, 1922.
[12] Fede!, 25 Kasım, 1923.
[13] Umanita Nova, 18 Temmuz, 1920.
[14] Anarchia (Numero Unico), Ağustos 1896

Çeviri : Anarşist Bakış
Kaynak: “Anarchism and Violence”