Anarşistlerin Brest-Litovsk Protestoları
Bolşevik hükümetin 1918 yılında Alman devletiyle imzaladığı Brest-Litovsk Anlaşması’na, dönemin birçok devrimci örgütlenmesi tepki gösteriyordu. Anarşistler de anlaşmayı protesto eden taraftaydı. Kurdukları yeraltı örgütleriyle özellikle Ukrayna ve çevresinde Beyaz Orduya, Kızıl Orduya ve Almanlara karşı savaşıyor; köylerde ayaklanmalar örgütlüyorlardı. Moskova’da ise işçiler arasında anarşizm propagandası yaparak devrimi büyütüyorlardı. Ancak özyönetimle işleyen özgür komünleri kendi merkeziyetçi iktidarına bir tehdit olarak gören Bolşevik hükümet, Rusya’da çalışma yürüten 40 anarşist devrimciyi katletti. 500 yoldaş ise eli kanlı Çeka örgütü tarafından gerçekleşen dernek/büro baskınları ve gözaltılar sırasında yaralandı. Bundan sonra ise yoldaşların “Üçüncü Devrim” diye adlandırdığı ayaklanmalar süreci başlayacaktı.
Amerika’da Savaş Karşıtı Hareket ve Zorunlu Askerliğe Karşı Birlik
9 Mayıs 1916 yılında kurulan Zorunlu Askerliğe Karşı Birlik, ABD’nin Birinci Dünya Savaşı’na katılması ve bütün erkekleri askere çağırmasıyla birlikte askere gitmeyi vicdanen reddedenlerin sesi olmuş; “Ellerinde bulunan her türlü araçla zorunlu askerliğe karşı koyacağını” ilan etmişti. Onbinlerce anti-militaristin bir araya geldiği ve savaşa karşı yaşamı haykırdığı eylemler, kısa zamanda devletin kontrol etmekte zorlandığı büyük bir savaş karşıtı harekete dönüştü. Zorunlu Askerliğe Karşı Birlik’in bir toplantısında yaklaşık 35.000 kişilik bir insan grubunu bir araya getirmesinin ardından birliğin kurucuları Alexander Berkman ve Emma Goldman “Seçici Taslak Yasası’nı” ihlal ettikleri gerekçesiyle tutuklandılar ve sürgüne gönderilmek üzere tutsak edildiler.
Kara Bayrağın Dalgalandığı İlk Eylem
1883 yılında Louise Michel, Joseph Tortelier ve Émile Pouget’in örgütlendiği işsizlerle gerçekleştirdiği eylem sonrası Komün’ün yaratımında önemli paya sahip bu yoldaşlar, halihazırda dozunu artırmış devlet şiddetinin birincil muhattabı haline geldiler. Eylem kara bayrağın kullanıldığı ilk eylem olarak tarihe geçti. Eylemden birkaç hafta sonra tutuklanan Louise Michel, 3 yıl hücre hapsine mahkum edildi. Özgürlüğüne kavuştuğu 1886 yılı, Kropotkin’in de cezasının sona erdiği yıla tekabül ediyordu. Louise Michel’in etkileyici ajitasyonlarıyla ezilen halkları patronlarla kavgaya çağırmaya devam ettiği için özgürlüğü çok uzun sürmeyecekti.
1917-18 Brezilya’da Anarşist Ayaklanmalar
1918 yılında Brezilya’nın Rio de Janerio kenti ülkedeki işçi hareketinin en önemli olaylarından birine şahit olacaktı. 1917’den itibaren özellikle Sao Paolo ve Rio de Janerio kentlerinde örgütlenen işçiler, genç bir ayakkabıcı olan Antonio Martinez’in polis kurşunuyla katledilmesi sonucu bir isyan başlattılar.
São Paulo’da başlayan isyanda dört gün boyunca sokak çatışmaları yaşandı. Bu eylemlerde devletin kolluk güçlerinin saldırısı sonucu çok sayıda işçi yaşamını yitirirken birçok militan da gerçekleştirilen operasyonlarda tutsak edildi.
Bu yazı Meydan Gazetesi’nin 33. sayısında yayımlanmıştır.