Pyotr Kropotkin’in ilk kez 1885 yılında yayınlanan kitabı “Bir İsyancının Sözleri”, Ayrıntı Yayınları çevirisiyle raflarda yerini aldı.
“Bence devrimci bir gazetenin asıl yapması gereken şey, her alanda yeni toplumsal ilişkilerin doğmakta olduğunu, eski kurumlara karşı giderek bir öfkenin büyümekte olduğunu haber veren belirtileri toplamak ve sayfalarında bunlara yer vermektir. (…)
İnsanlara, arkalarında tüm insanlığın güm güm atan yüreğinin bulunduğunu, yüzyıllar süren haksızlıklara karşı bir isyan ve yepyeni bir yaşam biçimi oluşturma girişimlerinin başlatıldığını hissettirmek gerekir; budur devrimci bir gazeteye düşen iş.”
Bu sözlerle anlattığı gazetelerden biri olan Le Révolté’deki (İsyan) yazılarının bir derlemesinden oluşan kitap, Kropotkin’in yoldaşlarından Elisee Reclus’nun önsözü ve editörlüğüyle basılmış bir edisyonundan dilimize çevrilmiş.
Kropotkin Kimdir?
Pyotr Alekseyeviç Kropotkin, otuz senelik soylu bir yaşamı reddederek 1872’de, Rusya’daki öğrenimini keserek Sibirya’ya gitti. Özel mülkiyete ve adaletsizliğe karşı her şeyin özgür ve adaletli biçimde bölüşümüne, yani anarşist komünizme adadığı yaşantısına ilk adım atışı, Sibirya’daki doğal yaşam üzerine yaptığı araştırmalarla birlikte şekillendi. Rusya’dan Fransa’ya, İsviçre’ye kadar Avrupa’nın pek çok yerinde yaşadı. Kalelere, zindanlara kapatıldı ancak özgürlüğün propagandasını yapması hiçbir zaman engellenemedi.
Devletlerin yaşamı yok eden saldırılarına karşı “eylemle propaganda”yı savundu. İnsanın doğuştan toplumsallaşmaya ve dayanışmaya yatkın ahlaki bir varlık olduğunu söylediği naif tonu, insanları katleden ya da onları baskılayan devlet iktidarlarına karşı ve özel mülkiyete dayalı sınıflı bir toplum yapısı üzerinden refah içinde yaşayan kapitalist iktidarlara karşı en öfkeli biçimine evrildi.
“Herkesin herşeye ihtiyacı var.” diyordu, dolayısıyla “Herşey, herkese ait olmalı.” Kropotkin’e göre halka ait olanı geri almak için ne yasalara, ne yasama organına ne de siyasal bir değişiklikle başa geçen yönetimlere güvenilirdi. Tek güvenilir çözüm toplumsal devrimdi.
1921 Şubat’ında Bolşevik iktidarın ele geçirdiği Rusya’da, Anarşizmin kara bayrağınının uzun yıllar sürecek bir aradan önce son kez dalgalandırdığı cenazesinde, “Otoritenin olduğu yerde, özgürlük yoktur.” yazılı bir pankart taşındı.
Kropotkin’in çevrilmiş makalelerine ve hakkında yazılmış yazıların bazılarına anarşist Meydan Gazetesi’nin internet sitesinden ulaşabilirsiniz: