Ferdinand Domela Nieuwenhuis, Hollanda’da toplumsal mücadelelerin temellerini atan bir anarşist. Ölümünden sonra Amsterdam’da adına bir müze açıldı.
Hollanda’daki işçi hareketinin kurucusu olarak gösterilen Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 31 Aralık 1846 tarihinde Amsterdam’da dünyaya geldi. Dindar bir ailede yetişen Nieuwenhuis, on yaşındayken annesini kaybetti. Kardeşi sanat tarihiyle ilgilenirken, Ferdinand siyasete ilgi duyuyordu. Fransa Prusya savaşı sırasında savaşa karşı mücadele etti. İşçilerin yükselmekte olan hareketine destek verilmesi gerektiğini savundu. Beverwijk ve Lahey’de papazlık yaptığı sırada dini inançlarından kuşku duymaya başladı. Ernest Renan ve David Friedrich Strauss gibi yazarlardan etkilenerek dini inancını ve mesleğini bıraktı. 1 Eylül 1879’da ise kendisine verilen Bakanlık görevinden istifa etti. Anarşizmle tanıştı, özellikle Proudhon’un fikirleri onu derinden etkiliyordu. Kurucusu oldu Recht voor Allen, De Vrije Socialist gibi dergilerde yazılar yayınladı. Sonrasında Kropotkin’le tanıştı, Hollanda’da anarşist hareketin temellerini atmaya başladı.
Nieuwenhuis zamanla çok etkili bir konuşmacı oldu. Friesland ve Groningen’de tarım işçileri ve çiftçiler üzerinde silinmez bir etki bıraktı. İşçi hareketinin bağımlılıklarla etkisizleştirilmeye çalışıldığını düşünüyordu. Yoğun alkol tüketimine karşı yazılar yazdı. “İçen insan düşünmez, düşünen insan içmez” sözünün sahibidir.
1886’da editörü olduğu dergide krala karşı yazılan bir yazıdan sorumlu tutularak tutsak edildi. 1903 yılına gelindiğinde coğrafyada faaliyet yürüten anarşistlerin etkisiyle, büyük bir demiryolu grevi örgütlendi. Bu grev, işçilerin sendikalı olma hakkını kazanmasıyla sonuçlandı; fakat sonrasında, devrimciler yoğun bir devlet baskısıyla karşı karşıya kaldılar. Nieuwenhuis bir çok çeviriyle uğraştı. 1904’te Uluslararası Antimilitarizm Derneği’nin kurucularından biri oldu.
18 Kasım 1919 tarihinde 72 yaşında yaşamını yitirdi. Nieuwenhuis, Hollanda işçi hareketinin en sevilen ismiydi, anısına bir müze 1924’te Amsterdam’da sergilenmeye başladı. Ferdinand Domela Nieuwenhuis Müzesi Hollanda’daki en eski biyografik müzelerden biridir .Nieuwenhuis’nün bütün eserlerine ulaşılabilen müze, her biri kendine özgü bir temaya sahip dört odadan oluşmaktadır. Çalışma odası’nda Nieuwenhuis’nün kişisel yaşamı ailesine yazdığı mektupları incelerken, Kütüphane bölümünde 20.000’i aşkın kitaptan oluşan kütüphanesinin bir örneği, dostlarına ve yoldaşlarına yazdığı mektuplar bulunuyor. Toplantı odası ise onun hayatının büyük bir bölümünü geçirdiği kısımdı. Bakanlık yıllarında da anarşizmle tanıştıktan sonraki yıllarda da burayı bir merkez gibi kullandı. Volksherberg isminin verildiği bölümde de Nieuwenhuis’nün yaşamının son yıllarına dair bilgilerin alınabileceği yazılar, hayatını anlatan filmin (Domela’nın ruhu) gösterimi yapılmaktadır.
Eylül ayında çeşitli söyleşiler ve etkinliklerin planlandığı müzeye Salı ve Cumaları 11.00 – 17.00 arası, haftasonu ise 13.00-17.00 saatleri arasında ulaşılabilir. Müze, Minckelersstraat 11 8442 CE Heerenveen adresinde bulunuyor. Aşağıdaki web adresinden daha ayrıntılı bilgi edinilebilir: