“Zombi Geyik Hastalığı”nın İnsanlara da Bulaşma Riski Üzerine Çalışmalar Gerçekleşiyor

Gerçek adı Chronic Wasting Disease(CWD) olan ve ilk olarak 1967’lerde geyik türleri arasında yayıldığı gözlemlenen ve semptomları sebebiyle “Zombi Geyik Hastalığı” olarak da adlandırılan ölümcül hastalığın insanlara da bulaşma ihtimaline dair araştırmalar yapılıyor.

İlk defa 1967’de ABD’nin Colorado eyaletinde bulunan geyiklerde keşfedilen CWD, tıpkı deli dana hastalığı gibi, yanlış gelişen proteinlerin (prion) beyinde çoğalması sebebiyle zamanla ölüme yol açan bir hastalık. CWD’ye yol açan prionlar, doğrudan temasın yanı sıra hastalıklı geyiğin dışkısından bulaşabildiği gibi yıllarca bir bitki ya da su kaynağında da konaklayabiliyor.

Hastalığa “zombi” denilmesinin sebebi, semptomlarında saklı. Bunların arasında; boş bakışlar, anlamsız yürüyüşler, kaburgaların açığa çıkması ve başın sürekli düşük olması. Enfekte olmuş geyikler en az 2 yıl boyunca bu semptomları göstermeyebiliyor. Ancak semptomlar görülmeye başlayınca kısa sürede ölüm kaçınılmaz oluyor.

Hastalığın henüz insanlarda gözlemlendiğine dair bir veri bulunmuyor. Türler arasındaki farklılık, CWD prionunun hareketini kısıtlıyor ancak imkansız değil. 80’li yılların ortasında açığa çıkan deli dana hastalığı, insanlar ve büyükbaş hayvanlardan önce koyunlarda görülen başka bir hastalıktı. Koyunlardaki bu hastalık (Scrapie), büyükbaş hayvanların hastalıklı koyun etlerinden üretilmiş yemlerle beslenmesi sebebiyle ineklere geçmiş ve zamanla evrimleşerek insanlara da bulaşmayı başarabilmişti.

Colorado Devlet Üniversitesi’nde CWD üzerine araştırma yürüten Mark Zabel, enfekte olmuş geyik eti yiyen makak maymunları ile yaptığı çalışmalarında, maymunların CWD’ye yakalandığını gözlemlemiş. Hastalığı sadece 50 yıldır bildiklerini aktaran Zabel, hastalığın şimdi bile evrimleşmeye başlamış olabileceğini ve insanlara da bulaşmasının yakın gelecekte büyük bir olasılık olacağını belirtiyor.